یسنا به معنای پرستش، ستایش و حمد است، طرح ملی یسنا با هدف حمایت از خانوارهایی که نوزاد شیرخوار دارند به مرحله اجرا درآمده و تاکنون ۱۱ مرحله از آن واریز شده است. در این نوشته از سبدگردان هدف به زبان ساده خواهیم گفت طرح یسنا چیست؟ مبغ آن چقدر است و واریز آن تا کی ادامه دارد.

طرح یسنا چیست؟

طرح ملی یسنا یکی از برنامه‌های حمایتی دولت ایران است که با هدف تقویت امنیت غذایی و بهبود وضعیت معیشتی اقشار کم‌درآمد، به‌ویژه مادران باردار و دارای فرزند شیرخوار، طراحی و اجرا شده است. این طرح در راستای سیاست‌های کلان دولت برای حمایت از سلامت مادران و کودکان و کاهش سوءتغذیه در دهک‌های پایین درآمدی شکل گرفته است.

طرح یسنا با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و کمیته امداد امام خمینی (ره) اجرا می‌شود و یارانه‌ای هدفمند به مشمولان ارائه می‌دهد تا صرف خرید اقلام غذایی مغذی شود. این برنامه به‌عنوان بخشی از اقدامات دولت برای تحقق عدالت اجتماعی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، از سال ۱۴۰۲ آغاز شده و همچنان ادامه دارد.

چه کسانی مشمول طرح یسنا می‌شوند؟

مشمولان طرح یسنا شامل مادران باردار و مادرانی هستند که فرزند زیر ۲ سال (شیرخوار) دارند و در دهک‌های درآمدی پایین (معمولاً دهک‌های ۱ تا ۳) قرار می‌گیرند. این افراد عمدتاً از طریق پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان شناسایی می‌شوند. اولویت با خانوارهایی است که تحت پوشش نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد یا سازمان بهزیستی هستند یا در مناطق محروم زندگی می‌کنند.

همچنین، برخی منابع اشاره دارند که در مراحل بعدی، ممکن است دامنه مشمولان به دهک‌های بالاتر (تا دهک ۵) یا گروه‌های خاص دیگر گسترش یابد، مشروط به تأمین بودجه و اولویت‌بندی دولت. برای تأیید مشمولیت، افراد می‌توانند از طریق سامانه‌های اعلام‌شده توسط وزارت تعاون یا تماس با شماره‌های پشتیبانی استعلام کنند.

مبلغ واریزی طرح یسنا چقدر است

مبلغ ماهانه طرح یسنا برای هر خانوار مشمول از فروردین ۱۴۰۴ برابر با ۱۲٬۶۸۰٬۰۰۰ ریال (معادل ۱٬۲۶۸٬۰۰۰ تومان) اعتبار کالابرگ الکترونیکی است که در حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.

همچنین، در مرحله قبل (خرداد ۱۴۰۴) برای کودکان دهک‌های ۱ تا ۵، مبلغ یارانه برابر با ۱۱٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال (۱٬۱۰۰٬۰۰۰ تومان) و برای کودکان دهک‌های ۶ و ۷، مبلغ ۶٬۶۰۰٬۰۰۰ ریال (۶۶۰٬۰۰۰ تومان) منظور شده بود.

لازم به ذکر است که این یارانه به‌صورت نقدی قابل برداشت نیست و تنها در فروشگاه‌های طرف قرارداد طرح یسنا قابل استفاده است.

تاکنون چند مرحله از طرح یسنا واریز شده است؟

تا به امروز یازدهمین مرحله از طرح یسنا نیز واریز شده است. در این مرحله که در فروردین ۱۴۰۴ انجام شد، اعتبار برای بیش از ۱۳۴ هزار کودک زیر ۵ سال به حساب سرپرستان خانوار واریز گردید.

نحوه استفاده از یارانه طرح یسنا

یارانه طرح یسنا به‌صورت اعتبار الکترونیکی در حساب یارانه سرپرست خانوار شارژ می‌شود و قابل استفاده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مراکز خرید مجاز متصل به شبکه طرح است. مشمولان می‌توانند با استفاده از کارت بانکی یا کد ملی خود، اقلام غذایی مشخص‌شده در سبد کالای طرح (مانند شیر، ماست، گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، میوه و سبزیجات) را خریداری کنند.

این اعتبار غیرنقدی است و امکان برداشت وجه یا انتقال آن وجود ندارد. برای سهولت استفاده، دولت اپلیکیشن‌ها و سامانه‌هایی را معرفی کرده که مشمولان می‌توانند از طریق آن‌ها موجودی اعتبار، فروشگاه‌های مجاز و لیست اقلام قابل خرید را مشاهده کنند. همچنین، آموزش‌های لازم از طریق رسانه‌ها و دفاتر کمیته امداد ارائه می‌شود.

شرایط ثبت‌نام و استعلام طرح یسنا

برای ثبت‌نام یا استعلام وضعیت مشمولیت در طرح یسنا، افراد باید به سامانه رفاه ایرانیان (iransrefah.ir) مراجعه کنند یا با شماره تماس‌های اعلام‌شده توسط وزارت تعاون (مانند ۰۲۱-۶۳۶۹) ارتباط برقرار کنند.

متقاضیان نیاز به ارائه اطلاعاتی مانند کد ملی، اطلاعات خانوار و وضعیت بارداری یا فرزند شیرخوار دارند. در صورتی که فردی مشمول باشد اما یارانه دریافت نکرده باشد، می‌تواند از طریق دفاتر کمیته امداد یا بهزیستی پیگیری کند. توجه داشته باشید که ثبت‌نام جدید ممکن است در برخی دوره‌ها محدود به گروه‌های خاص یا مناطق محروم باشد.

مزایا و تأثیرات طرح یسنا

طرح یسنا تأثیرات مثبتی بر سلامت مادران و کودکان داشته است. این برنامه با تأمین اقلام غذایی مغذی، به کاهش سوءتغذیه در کودکان زیر ۲ سال و بهبود سلامت مادران باردار کمک کرده است. همچنین، با تمرکز بر دهک‌های کم‌درآمد، به کاهش نابرابری‌های اجتماعی و حمایت از خانوارهای محروم یاری رسانده است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که این طرح در برخی مناطق محروم، نرخ مراجعه به مراکز درمانی به دلیل مشکلات تغذیه‌ای را کاهش داده و آگاهی مادران از اهمیت تغذیه سالم را افزایش داده است.

چالش‌ها و انتقادات طرح یسنا

با وجود مزایا، طرح یسنا با چالش‌هایی نیز مواجه بوده است. برخی مشمولان از محدودیت فروشگاه‌های مجاز، تأخیر در واریز یارانه‌ها یا مشکلات فنی در استفاده از اعتبار گلایه دارند. همچنین، برخی کارشناسان معتقدند که مبلغ واریزی طرح یسنا با توجه به تورم و افزایش قیمت مواد غذایی، کافی نیست و نیاز به بازنگری دارد. علاوه بر این، پوشش محدود طرح (تنها دهک‌های ۱ تا ۳ در برخی مراحل) باعث شده برخی خانوارهای نیازمند از آن محروم شوند. دولت در پاسخ اعلام کرده که در حال بهبود زیرساخت‌ها و گسترش دامنه مشمولان است.

پرسش‌های متداول درباره طرح یسنا

1. چگونه از موجودی اعتبار یسنا مطلع شویم؟ از طریق اپلیکیشن‌های معرفی‌شده یا تماس با شماره‌های پشتیبانی می‌توانید موجودی را بررسی کنید.
2. آیا یارانه یسنا با یارانه معیشتی تداخل دارد؟ خیر، این یارانه جدا از یارانه‌های دیگر و به‌صورت هدفمند پرداخت می‌شود.

جمع‌بندی

طرح ملی یسنا ابتکاری ارزشمند برای حمایت از مادران باردار و کودکان شیرخوار در دهک‌های کم‌درآمد است که با ارائه یارانه برای خرید اقلام غذایی، به بهبود سلامت و معیشت این گروه کمک می‌کند. با اجرای چندین مرحله از طرح و برنامه‌ریزی برای گسترش آن، دولت در مسیر تحقق عدالت اجتماعی گام برمی‌دارد. با این حال، رفع چالش‌هایی مانند محدودیت‌های زیرساختی و افزایش مبلغ یارانه می‌تواند اثربخشی طرح را بیشتر کند. مشمولان می‌توانند با مراجعه به سامانه‌های مربوطه، از جزئیات طرح و نحوه استفاده از آن مطلع شوند.