متن ماده ۱۴۱ قانون تجارت
یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مقررات مربوط به تجارت، ماده 141 قانون تجارت می باشد که متن آن به شرح زیر است:
اگر بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود هیات مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را دعوت نماید تا موضوع انحلال یا بقاء شرکت مورد شور و رای واقع شود. هرگاه مجمع مزبور رای به انحلال شرکت ندهد باید در همان‌جلسه و با رعایت مقررات ماده ۶ این قانون سرمایه شرکت را به مبلغ سرمایه موجود کاهش دهد.
در صورتی که هیات مدیره برخلاف این ماده به دعوت مجمع عمومی فوق‌العاده مبادرت ننماید و یا مجمعی که دعوت می‌شود نتواند مطابق مقررات قانونی منعقد گردد هر ذینفع میتواند انحلال شرکت را از دادگاه صلاحیتدار درخواست کند.
چه شرکتهایی مشمول ماده 141 میشوند؟
شرکت هایی مشمول ماده 141 قانون تجارت میشوند که نیمی از سرمایه خود را از دست داده‌اند و در ضرر هستند و این هشدار را به شرکت ها و پرسنل آن پیش از نابودی کل سرمایه شرکت میدهند تا چاره‌ای برای شرکت بیاندیشند.
زمانی که سرمایه یک شرکت به نصف میزان اصلی خود برسد، هیات مدیره موظف است نسبت به برگزاری مجمع عمومی فوق العاده از سهام داران و شرکا اقدام کند.
در قانون تجارت بر اساس ماده 265، در صورت عدم رعایت ماده 141، حکم جزایی در پی خواهد داشت.
اگر هیات مدیره برای برگزاری مجمع عمومی فوق العاده اقدام نکند، بازرس وظیفه دارد در این باره اقدام کند و باید در کمتر از دو ماه نسبت به اعلام نصف شدن سرمایه و لزوم برگزاری مجمع اقدام کند.
درباره مجمع عمومی چیست و انواع آن چه ویژگی ها و کاربردهایی دارند؟ بیشتر بخوانید
اگر شرکتی مشمول این ماده شود چه اتفاقی رخ میدهد؟
همانطور که گفته شد وقتی شرکتی بیشتر از نصف سرمایش زیان انباشت کند مشمول ماده 141 قانون تجارت می شود زمانی که سرمایه یک شرکت به نصف میزان اصلی خود برسد، هیات مدیره موظف است نسبت به برگزاری مجمع عمومی فوق العاده از سهام داران و شرکا اقدام کند.
براساس گزارش هیات مدیره در این مجمع 2 تصمیم میتواند گرفته شود:
تصمیم اول :
ممکن است در این مجمع تصمیم گیری شود که شرکت منحل شده و بعد از اینکه دارایی و اموال شرکت فروش رفت و تبدیل به وجه نقد شد در ابتدا اقدام به تسویه مطالبات طلبکاران و سپس وجه باقی مانده بین سهامداران بر اساس نسبت تعداد سهم های آن ها تقسیم شود
توجه: تصمیم به انحلال خیلی کم اتفاق می افتد و نادر است.
تصمیم دوم:
تصمیم دیگری که ممکن است در این مجمع گرفته شود و اکثرا شرکت ها بجای تصمیم به انحلا شرکت این تصمیم را اخذ میکنند این است که هیات مدیره پس از گزارش شمولیت شرکت از ماده 141 قانون تجارت راهکارهای خروج از این وضعیت را ارائه دهد و
سپس مجمع مبررسی میکند با راهکارهای ارائه شده شرکت میتواند زیان خود را جبران کند و به روند سودسازی برسد یا نه.
درباره تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها بیشتر بخوانید
راهکار خروج از ماده 141 اصلاحیه قانون تجارت چیست؟
ازجمله راهکار های خروج از ماده 141 به شرح زیر می باشد:
- افزایش سرمایه از محل های تجدید ارزیابی و آورده نقدی
- فروش دارایی های راکد و مازاد شرکت
- تسریع و پیگیری های بیشتر بابت مطالبات مشکوک الوصول و بدهی های ذخیره گرفته شده که باعث افزایش زیان شده
اظهار نظر سازمان حسابرسی کمیته فنی در خصوص عدم شمول ماده 141 قانون تجارت با توجه به افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی ها.
