جرا خیلی از شرکت های بزرگ که بر اساس سیاست های اصل ۴۴ به بورس واگذار شده اند در طی ۱۰ سال گذشته هیچ وقت از طریق افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران تأمین مالی نکرده اند تا زمینه توسعه و رشد بیشتر این شرکت ها فراهم شود؟ در ادامه پاسخ عباسعلی حقانی نسب کارشناس ارشد بازار سرمایه به این پرسش را بخوانید.
حقانی نسب: دلیل اینکه شرکت ها از این موضوع استفاده نکرده اند به خود شرکت ها و به اینکه این شرکت ها نیاز به منابع مالی نداشتند بر نمی گردد زیرا این شرکت ها به شدت به منابع مالی نیاز داشتند به ویژه شرکت های صنعت خودروسازی و صنایع پالایشی و … که برای توسعه فعالیت های خود به شدت به منابع مالی نیاز داشتند. پس دلیل آن چیست؟
چرا در سال های اخیر شرکت های بزرگ قادر به افزایش سرمایه نبوده اند؟
حقانی نسب:
شاید یکی از دلایل اصلی عقب افتادگی این صنایع عدم امکان افزایش سرمایه باشد اما چرا این شرکت ها این امکان را نداشتند؟ دلیل آن این است که بخشی از سهام این شرکت ها در اختیار دولت و بخشی از آن در اختیار سهام عدالت بود و این دو سهامدار عمده نمی توانستند در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی شرکت کنند و عملا دولت همیشه با افزایش سرمایه از محل آورده نقدی این شرکت ها به دلیل اینکه طبق قانون نمی توانست سرمایه گذاری جدید انجام دهد مخالفت می کرد و ضمن اینکه در مورد سهام عدالت هم نمی توانست از طرف سهامداران سهام عدالت (که سهام را رایگان یا به صورت قسطی فروخته بود) اعلام افزایش سرمایه و درخواست منابع پولی به دلیل افزایش سرمایه این شرکت ها نماید.
«افزایش سرمایه شرکت های بزرگ یک روش خوب برای کنترل بازار سرمایه و توسعه این شرکت ها است»
دلیل اینکه متاسفانه در بازار سرمایه به این قضیه پرداخته نشده همین موضوع است. حتی در حال حاضر هم که بازار سرمایه رشد خوبی دارد یکی از روش های کنترل بازار افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران است که می تواند نقدینگی خیلی بالایی را جذب کند تا شرکت ها بتوانند فعالیت ها و ظرفیت های تولیدی خود را در قالب شرکت های زیر مجموعه خود، در قالب طرح های توسعه و در قالب موارد دیگر توسعه دهند ولی به دلیل اینکه بخش عمده سهام در اختیار سهام عدالت و دولت هست عملا همیشه با مخالفت جدی دولت به عنوان نماینده سهام عدالت مواجه می شود.
همچنین بخوانید: ساختار اقتصادی بازار سرمایه محور باعث کاهش تورم و رشد اقتصادی کشور می شود
«دولت باید با آزادسازی سهام عدالت و عرضه سهام دولتی زمینه را برای افزایش سرمایه نقدی شرکت ها فراهم کند.»
ما نباید بگذاریم این قضیه تکرار شود. مناسب است که دولت با آزادسازی سهام عدالت و واگذار کردن مدیریت سهام عدالت به خود مردم و همچنین با عرضه سهام دولتی تحت مالکیت خود عملا زمینه را برای افزایش سرمایه نقدی شرکت ها فراهم کند.
به عنوان مثال اگر فولاد مبارکه اقدام به افزایش سرمایه صد در صدی از محل آورده نقدی نماید می تواند چیزی حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان سرمایه از بازار سرمایه جذب کند و زمینه ای را ایجاد کند تا ضمن کنترل بازار، این منابع را صرف توسعه طرح ۱۰ میلیون تنی تولید فولاد چابهار، طرح های توسعه استخراج سنگ آهن و سنگ معدن و خرید سهام شرکت های زنجیره ارزش فولاد کند.
همچنین بخوانید: نحوه عرضه سهام عدالت بعد از آزادسازی به بازار سرمایه
«توصیه من این است که مردم روش مستقیم آزادسازی سهام عدالت را انتخاب کنند»
این یکی از مشکلات اصلی است و به همین دلیل توصیه اکید من این است که مردم روش مستقیم آزادسازی سهام عدالت را انتخاب کنند تا زمینه را برای توسعه شرکت ها فراهم کنند زیرا تا زمانی که مدیریت این شرکت ها دست دولت باشد جلوی توسعه این شرکت ها و تأمین مالی از محل افزایش سرمایه گرفته می شود.
