ساختار اقتصادی بانک محور حدودا ۳۰سال است که منسوخ شده است و اکثریت کشورهای جهان ساختار اقتصادیشان بازار سرمایه محور یا همان شراکت محور است اما کشور ما همچنان با ساختار اقتصادی بانک محور حرکت میکند. ساختار اقتصادی بانک محور باعث ایجاد تورم و فساد اقتصادی خواهد شد و زمینه های پیشرفت کشور را هم از بین میبرد.
راه حل کاهش تورم و پیشرفت کشور ساختار اقتصادی بازار سرمایه محور است
یکی از اساسی ترین رکن های توسعه اقتصادی کشورها در جهان بازار سرمایه می باشد. مسئله بازار سرمایه به قدری پر اهمیت است که توسعه اقتصادی هر کشوری را بر اساس بازار سرمایه اش میسنجند.
علاوه بر مسئله توسعه اقتصادی در مسئله شفافیت و توسعه کسب و کارها هم بازار سرمایه به عنوان اساس و مبنا قرار می گیرد.
طبق وجود منابع محدود در علم اقتصاد ساختار اقتصادی باید به گونه ای سازمان دهی شود که منابع محدود موجود را مجهز نماید و به کارآمد ترین شکل ممکن تخصیص دهد.
در واقع مبنای شکل گیری تمامی ساختارهای اقتصادی به این صورت است که منابع و توانایی های محدود را که به صورت خرد در جامعه وجود دارند تجهیز و تجمیع و مجهز کنند و به صورت بهینه تخصیص دهد.
ساختار اقتصادی بازار سرمایه محور بهتر است یا بانک محور؟
در حال حاضر ۲ نوع ساختار اقتصادی در جهان موجود است که به شرح زیر می باشند:
- ساختار اقتصادی بانک محور
- ساختار اقتصادی بازار سرمایه محور
ساختار اقتصادی بانک محور (تضمینی) ربوی محور است و ساختار اقتصادی بازار سرمایه شراکت محور می باشد، جذب و تخصیصِ تجهیز منایع در ساختار اقتصادی بانک محور، طبق روش های تضمینی انجام خواهد شد.
آقای حقانی نسب از کارشناسان ارشد بازار سرمایه می باشند اگر تمایل دارید نظرات آقای حقانی نسب درباره اثرات پیشروی ساختار اقتصادی به سمت بازار سرمایه محور را بخوانید کلیک کنید.
ساختار اقتصاد ایران یک ساختار بانک محور است و این ساختار باعث به وجود آمدن تعصباتی برای مردم شده تا شراکتی کار نکنند و انفرادی پیش روند و این باورها باعث شده که منابع کلان و حتی خرد، خردتر شوند و افراد به صورت فردی به دنبال منافع خود باشند.
ساختار اقتصادی بانک محور در ۳۰سال گذشته منسوخ شده است اما ایران هنوز از این ساختار اقتصادی استفاده می کند. بر اساس آمار و تاریخچه تجارت به این نتیجه میرسیم که ساختارهای شراکت محور پیش بینی شده اند اما هیچ یک از این ساختارهای پیش بینی شده تکامل نیافتند و ما بر اساس فرهنگی که در سطح موسسه حاکم است فردی مانده ایم.
شراکت و شراکت محوری مهم ترین منشا توسعه شرکت هاست
در اقتصاد کشورهای برتر دنیا پس از به نتیجه مطلوب نرسیدن شرکتها و موسسات فردی، شرکت های تضامنی به وجود آمدند و هدف از تشکیل آنها این بود که منابع خرد برای رسیدن به هدفی بزرگتر، منابع انسانی و مادی تجمیع و تجهیز گردند.
در سراسر جهان مخصوصا کشورهایی با اقتصاد برتر، زمانی که دو شریک باهم اختلاف پیدا می کنند همه تلاششان بر این است که زمینه انتقال شرکا را فراهم نمایند تا اینکه شراکت را از بین ببرند این موضوع بیانگر این است که شراکت و شراکت محوری مهمترین منشا توسعه کشورها است.
سیر تاریخی کشورهایی با اقتصاد برتر جهان به این صورت است که بعد از شکل گیری شرکت های تضامنی، شرکت های سهامی با مسئولیت محدود شکل گرفتند و پس از آن شرکت های سهامی خاص و پس از آن شرکت های سهامی عام و در حال حاضر هم شرکت های فراملیتی با بیشتر از صد میلیون سهام دار بوجود آمده اند.
ریشه عقب ماندگی اقتصاد ایران از اقتصادهای برتر؛ دوری از شراکت محوری
در ایران بر خلاف روند توسعه اقتصادی جهان رفتار شد و بجای اینکه سعی در تجمیع و تجهیز منابع شود منابع کلان را خرد کردند تا به صورت فردی رشد کنند و به استقلال فردی برسند.
بر همین اساس اکثریت شرکت های موجود در کشور ما شرکت های سهامی خاص می باشند اگر بیشتر آنها را مورد بررسی قرار دهید خواهید دید که این شرکت ها شرکت های خانوادگی هستند.
طبق آنچه در فوق ذکر کردیم آینده این شراکت ها و سرمایه گذاری ها در سطح شرکت های خانوادگی خواهد ماند و در تنها جایی که می تواند یک شراکت پایدار در حوزه اقتصادی شکل بگیرد این اتفاق نمی افتد و ریشه عقب ماندگی اقتصاد ایران از اقتصادهای برتر همین دوری از شراکت محوری می باشد.
ایران بر خلاف کشورهای دیگر عمل کرد یعنی زمانی که کشورهای دیگر به این نتیجه رسیدند ساختار اقتصادی بانک محور مناسب نیست و در ساختار اقتصادی بانک محور امکان تخصیص و تجهیز منابع وجود ندارد و باید به سمت ساختار اقتصادی شراکت محور که همان بازار سرمایه محور است،میفت بلعکس عمل کرد و اقتصاد کشور به سمت بانک محور حرکت .
ایجاد محدودیت ها در بازار بورس؛ بزرگترین خطای استراتژیک در اقتصاد ایران
در جهان بازار بورس در واقع همان بازار مبادله شراکت ها می باشد ولی این بازار بعد از انقلاب با محدودیت ها و حتی تعطیلی روبرو شد و در همین دوره یک خطای بزرگ استراتژیک در اقتصاد ایران اتفاق افتاد.
همزمان با ایجاد محدودیت ها و تعطیلی بورس، مفهوم بانکداری اسلامی وارد ادبیات اقتصادی ما ایرانیان شد که در بانکداری اسلامی، بانک ها وکیل سپرده گذاران برای سرمایه گذاری در بازار شدند.
در جهان همین بانک اسلامی با نام بانک سرمایه گذاری و مبتنی بر شراکت تشکیل شده بودند. در واقع ما با ۲ نوع بانک روبرو هستیم یک بانک که به چرخه خلق نقدینگی متصل است و بانک دیگر که اقدام به سرمایه گذاری می کند.
در اقتصاد ۲ مفهوم سرمایه گذاری و سپرده گذاری از یکدیگر جدا میباشند، این مفهوم باید جا بیفتد که مهم ترین و تنها کارکرد پول، مبادله است نه پس انداز و سرمایه گذاری. بر همین اساس بانکهای تجاری از پول به منظور سپرده گذاری استفاده نمی کنند.
افزایش نقدینگی عامل ایجاد تورم در ایران
اما در اقتصاد ایران پس از اینکه بازار بورس تعطیل شد این دو موضوع با یکدیگر ادغام و بانکها تبدیل به بانکهای تجاری_ سرمایه گذاری شدند. بانک سرمایه گذاری نماینده ساختار شراکت محور است و بانک تجاری عامل خلق نقدینگی می باشد و با سرمایه گذاری در بانک تجاری به همان میزان سود به وجود آمده، نقدینگی هم ایجاد می شود.
تامین اعتبار و نقدینگی به منظور تولید از طریق افزایش نقدینگی با چاپ پول و همچنین از طریق ضریب تکاثر و ضریب فزاینده با وام های بانکی تامین می گردد.
زمانی که فعالیت سرمایه گذاری به بانک وارد شود، سود حاصل از سپرده سرمایه گذاری هم به مکانی تبدیل میشود تا نقدینگی تامین شود و یک محل جدید برای ایجاد نقدینگی به ۲ روش قبلی اضافه خواهد شد که باعث خواهد شد تا خلق نقدینگی از شتاب تولید ناخالص داخلی پیشی بگیرد.
بیشتر مطالعه کنید: اگر میخواهید درباره علل تورم اقتصادی در ایران بیشتر بدانید میتوانید کلیک نمایید.
توجه داشته باشید در صورتی که نقدینگی متناسب با تولید ناخالص داخلی باشد تورمی ایجاد نمی شود البته اگر آمریکا را در نظر نگیریم چون آمریکا به دلیل جهان روا بودن دلار اثرات تورم نقدینگی خود را به سایر کشورها تزریق می نماید.
از ۴۰ سال گذشته تاکنون کشورهای همسایه دچار تورم ساختاری نشدند و اگر هم شده باشند تا حدودی آن را کنترل کردند. در دنیا با تغییر ساختار اقتصادی از بانک محور به شراکت محور عملا مشکل تورم را حل کرده اند و در حال حاضر حدودا ۹۰ درصد از کشورها تورمشان کمتر از پنج درصد می باشد.
ثبات اقتصادی در بعضی کشورها به حدی است که تعدادی از آنها تورم مصنوعی ایجاد می کنند تا فعالیت های اقتصادی و چالش و انگیزه در سطح جامعه به وجود بیاید.
نقدینگی عامل ایجاد تورم و تورم عامل کاهش رفاه اجتماعی: تورم تاثیرات منفی بر جامعه خواهد گذاشت اولین تاثیر منفی تورم بی ثباتی است و از تورم به عنوان مالیات قشر ضعیف جامعه هم یاد میکنند و باعث کاهش رفاه اجتماعی می شود که بدترین نوع دزدی است بر همین اساس در سرتاسر اقتصاد دنیا همه تلاش ها بر کنترل تورم است.
تضاد منافع عامل جدایی بانک تجاری از بانک سرمایه گذاری
از دلایل دیگری که بانک تجاری را از بانک سرمایه گذاری جداکرده اند و در کشور ما ولی ادغام شده تضاد منافع می باشد. در بین فعالیت سرمایه گذاری و فعالیت اعتباری تضاد منافع وجود دارد و اگر این دو فعالیت مذکور در اختیار یک نهاد قرار بگیرد باعث ایجاد فساد ساختاری می شود.
بر اساس پر سود بودن حوزه سرمایه گذاری و اینکه بانک اعتباری رسما اجازه ورود به این بازار را دارد اولین کاری که انجام می دهد سطح اعتبارات را کم می کند و به همین دلیل مردم ایران برای گرفتن تسهیلات همیشه در صف هستند در حالیکه در بقیه کشورها بیش از ۲۰درصد منابع به منابع آزاد اختصاص دارد و به دنبال سرمایه گذار می باشند.
در ادامه این روند بانک ها منابعی را که به دست آورند تصور می کنند متعلق به خودشان می باشد و سعی میکنند تا سود مازاد را با امضای طلایی خارج نمایند. به همین دلیل منشا اصلی فساد اقتصادی در ساختار بانک محور است.
فاجعه واقعی زمانی ایجاد شد که تولید در کشورمان حذف گردید و هزار طرح تولیدی از دایره توجیه اقتصادی خارج شد. تورم، فساد ساختاری، فعالیت های سوداگرانه و حذف تولید باعث بوجود آمدن مشکلات شده است.
