شاید برایتان جالب باشد که در مورد تاریخچه پیدایش بازار بورس در جهان و اینکه بورس ابتدا در کدام کشور شکل گرفت بیشتر بدانید. به گفته بیشتر کارشناسان بورس اولین بار در قرن پانزدهم میلادی و در کشور بلژیک در شهری به نام بوروژ (Bruges) به وجود آمد. در این شهر میدانی به نام تربورس وجود داشت که در آنجا مردم کالاهای خود را به روش حراج دادو ستد می کردند. این مکان به تدریج توسعه یافته تر شد و نظم و ترتیب خاصی پیدا کرد.
پیدایش بورس برای اولین بار در کدام کشور بود
به اعتقاد بیشتر کارشناسان، اولین کشوری که بورس در آن شکل گرفت کشور بلژیک بوده است. تاریخچه پیدایش بورس در کشور بلژیک به این شکل بوده است که در قرن پانزدهم میلادی بازرگانان و کسبه شهری به نام بورُوژ (Bruges) در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام تِربورس (TerBeurze) در مقابل خانه بزرگزادهای به نام «واندِر بورس» جمع میشدند و به خریدوفروش کالاهای خود بر اساس حراج میپرداختند. از آن تاریخ به بعد مکانهایی که مردم در آن به حراج کالا مبادرت می کردند شکلی توسعهیافتهتر و مسقف به خود گرفت و همین امر سبب شد تا به آن مکان ها بورس بگویند.
شکل گیری بورس برای اولین بار در کشور بلژیک به شکل منظم و توسعه یافته کنونی نبود. در آن زمان،محل خرید و فروش کالا از نظم و انضباط خاصی برخوردار نبود و هر کسی میتوانست در بازار به فعالیت بپردازد، اما بهمرور زمان نظم و انضباط خاصی در این مکانها حاکم شد؛ بهنحویکه پس از مدتی، فقط بازرگانان، صرافان و دلالان بودند که اجازه داشتند در بورس خریدوفروش کنند.
بیشتر بخوانید: تاریخچه پیدایش بورس در ایران و تحلیل بازار بورس ایران
بعدها این مکان مسقف شد و تالارهای بورسی شکل گرفت و بازرگانان برای خرید و فروش به این تالارها میرفتند و خرید و فروش ها دیگر در هوای آزاد انجام نمیشد.
در بسیاری از منابع علمی و تاریخی، تاریخ رسمی تأسیس بورس در دنیا را زمان آغاز به کار تالارهای مسقف بورس می دانند، البته مورخان تاریخ تشکیل بورس را به قرن پانزدهم میلادی در بلژیک نسبت می دهند.
تشکیل اول شرکت سهامی در کشور روسیه
بازرگانان در زمان های گذشته برای کاهش زیان های احتمالی خود با دیگران شریک میشدند تا در صورت زیان دیدن درصدی از زیان خود را با دیگران سهیم شوند. این شکل از شراکت تبدیل به تشکیل شرکت های سهامی شد. در این شرکتها، هر یک از شرکا به نسبت سهمی که در شرکت داشت، در منافع یا ضررهای احتمالی شرکت سهیم میشد. اولین شرکت سهامی با نام ماسکوِی (Muscovy) در سال ۱۵۵۳ میلادی، با مشارکت عدهای از تجار در روسیه ایجاد شد.
فروش سهام در بورس چگونه شکل گرفت؟
با گسترش مبادلات تجاری بین بازرگانان نیاز به مراکزی بود تا بازرگانان بتوانند به صورت رسمی تر کسب و کار خود را گسترش دهند. مراکز بورس اولین بار برای پیدا کردن شرکای متعدد برای سرمایهگذاری در یک کسبوکار به وجود آمد تا بین دارندگان سرمایه و متقاضیان سرمایه، ارتباط برقرار شود. این مراکز، به نام «بورس» معروف شدند. شرکتها با فروش سهام خود در بورس، در واقع سرمایهگذاران و شرکای بیشتری را برای مشارکت در کسبوکار خود، پیدا میکردند.
اولین بورس اوراق بهادار جهان در کشور هلند و در شهر آمستردام شکل گرفت
اولین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی در شهر «آمستردام» هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی، اولین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد. همان طور که گفته شد فعالیت های اولیه برای تشکیل بورس در کشور بلژیک شکل گرفت اما هلند اولین کشوری بود که بورس اوراق بهادار در آن اغاز به کار کرد به عبارتی خرید و فروش سهام برای اولین بار در کشور هلند انجام شد.
فعالیتهای مرتبط با بورس در شهر لندن از اوایل قرن هجدهم میلادی و در قهوهخانهها شروع شد. این فعالیتها در سال ۱۷۷۳ میلادی و با خرید ساختمان مستقل توسط معاملهگران وارد فصل جدیدی شد.
بورس نیویورک بزرگترین بازار بورس جهان
درنهایت در سوم مارس سال ۱۸۰۱ میلادی، بورس لندن فعالیت رسمی خود را آغاز کرد. اما بورس نیویورک بهعنوان سومین بورس بزرگ در گستره تاریخ، فعالیت خود را در ۱۷ می ۱۷۹۲ آغاز کرد و ۲۴ کارگزار بازار سهام در خیابان والاستریت نیویورک و زیر درخت نارون بزرگی دورهم جمع شدند و توافقنامهای را امضا کردند. آنها در هشت مارس ۱۸۱۷ با تنظیم اساسنامه شروع به کار بورس نیویورک را رسمیت بخشیدند.
در حال حاضر بازار بورس نیویورک، بزرگترین بازار بورس، از نظر میزان معاملات و ارزش بازار سرمایه در جهان است. با شروع فعالیت بورسهای بزرگ جهان، بهتدریج سایر کشورها نیز دارای بورس شدند تا آنجا که امروز کمتر کشوری را میتوان یافت که بورس نداشته باشد.