شناسایی عوامل موثر بر تغییرات قیمت سهام و همچنین تجزیه و تحلیل قیمت سهم در مقابل این عوامل کمک بسیاری به شناخت بازار سرمایه می کند و در ارزیابی بهتر بازار بورس می تواند موثر واقع شود، ما در این مطلب سعی داریم به یکی از عوامل موثر بر بر بازار بورس ایران یعنی قیمت دلار بپردازیم و تاثیر قیمت دلار بر بورس ایران را بررسی کنیم زیرا با افزایش یا کاهش قیمت دلار عده ای نگران سهام خود در بورس می شوند حال ببینیم تا چه اندازه این نگرانی به جا و درست است.

بیشتر بخوانید: بررسی عوامل موثر بر قیمت سهام و رفتار بازار بورس اوراق بهادار

تأثیر قیمت دلار بر بورس

بیش از نیمی از شرکت های حاضر در بازار سرمایه ایران با اقتصاد بین الملل و به خصوص قیمت کامودیتی ها (کالاهای جهانی) در ارتباط هستند. همچنین خیلی از شرکت های حاضر در بازار سرمایه ایران به صورت سرمایه گذاری و هلدینگی فعالیت می کنند که به صورت غیر مستقیم با قیمت های جهانی محصولات در ارتباط هستند.

صنایعی همچون شیمیایی و پتروشیمی با سهم بیش از ۲۰% ارزش بازار و فولاد و سنگ آهن با سهم بیش از ۱۸% بازار و … از قیمت های جهانی محصولات تبعیت می کنند.

در واقع دو شاخص دلار و بورس ایران همبستگی نزدیکی با یکدیگر دارند که این موضوع می تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم ارزش سهام شرکت‌های بورسی را تحت تاثیر قرار دهد:

تأثیر مستقیم قیمت دلار بر ارزش سهام شرکت های بورسی

صنایع صادرت محور:

با رشد دلار شرکت های صادراتی که در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران پذیرفته شده اند مانند صنایع پالایشگاهی، پتروشیمی، فلزی و معدنی، این شرکت ها که با نرخ های جهانی قیمت گذاری می شوند سوذآوری بهتری خواهند داشت، و بعد از رشد دلار از جهت افزایش نرخ های احتمالی، تعدیلات مثبت بسیار خوبی خواهند داد، اما بالا و پایین شدن شدید قیمت دلار علاوه بر اینکه می تواند عامل مثبتی برای شرکت های صادرات محور باشد می تواند تأثیرات منفی نیز بر روی بعضی از این شرکتها بگذارد.

صنایع واردات محور:

شرکت هایی که مواد اولیه آنها از خارج از کشور تأمین می شود سهامشان با رشد دلار تأثیر منفی می پذیرد مانند اکثر شرکت های دارویی، در این صورت با افزایش قیمت دلار مواد اولیه آنها گران می شود و هزینه تمام شده ی محصولات در این حوزه افزایش می یابد. در صورتی که شاید محصولات آنها افزایش چندانی پیدا نکرده باشد.
با افزایش نرخ ارز علاوه بر قیمت کالاهای وارداتی قیمت کالاهای تولید داخل هم افزایش پیدا می کند، این اتفاق به معنای پایین آمدن ارزش پول ملی در مقابل ارزهای خارجی است که این رخداد تورم را در کشور به همراه خواهد داشت.

یکی دیگر از حالت‌هایی که می‌تواند تأثیر منفی بر ارزش سهام بگذارد زمانی هست که یک شرکت دارای بدهی ارزی باشد، در این حالت با افزایش نرخ ارز بدهی شرکت زیاد می‌شود و هزینه‌های مالی شرکت را افزایش می‌دهد.

تأثیر غیر مستقیم قیمت دلار بر ارزش سهام شرکت های بورسی

همانطور که گفتیم بیشتر از نیمی از شرکت های بازار سرمایه ایران به صورت مستقیم با اقتصاد بین الملل در ارتباط هستند و بسیاری از شرکت های دیگر بازار سرمایه ایران به صورت سرمایه گذاری و هلدینگی فعالیت می کنند که به صورت غیر مستقیم با قیمت جهانی محصولات ارتباط دارند.
با تغییرات واحد ارزی فروش نفت، وضعیت کلان اقتصادی تغییر و باعث تغییر بازدهی بازر سهام خواهد شد زیرا که اقتصاد و بورس ایران وابستگی به قیمت نفت دارد و واحد فروش آن به صورت ارزی است.

افزایش نرخ دلار، هزینه تولید را در شرکتها افزایش می دهد و ازین جهت برای بنگاه های تولیدی قابل توجه است.

همچنین بخوانید: تاثیر قیمت نفت بر بورس

تأثیر قیمت دلار بر بورس و تورم

به طور کلی زمانی که قیمت دلار افزایش پیدا می کند، اقتصاد کشور دچار تورم می شود، در این صورت دارایی های شرکت هایی که در داخل بورس هستند مانند کارخانه، ماشین آلات یا حتی محصول تولید شده و انبار شده تحت تأثیر این تورم قرار گرفته و قیمت آنها افزایش پیدا می کند، حال اگر سهام این شرکت را بخریم با این تورم به وجود آمده می توانیم دارایی ارزشمندی داشته باشیم و ارزش پول خود را حفظ کنیم.
اما باید گفت صنعت خودرو رابطه مستقیم با افزایش یا کاهش قیمت دلار ندارد، اما با افزایش قیمت دلار، قیمت دارایی های آن نیز افزایش پیدا می کند که همین تأثیرات مثبت را برای این صنعت به همراه خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: عوامل موثر بر رونق بورس کدامند؟ وظایف دولت و سازمان بورس در این راستا چیست؟

در نمودار زیر همبستگی رشد قیمت دلار و شاخص کل بورس  و صنعت خودرو مشخص است:

به سهام شرکت هایی که مبادلات آن ها وابسته به دلار است (شرکت های صادرات محور) سهام دلاری می گویند. اگر در پرتفوی سرمایه گذاری خود در بورس سهام دلاری داشته باشید در برابر کاهش ارزش پول ملی مصون خواهید بود.

سخن پایانی:

قیمت ارز و دلار بر بازار بورس تاثیر گذار است و نبود ثبات در بازار ارز و دلار باعث می شود بازار بورس نیز دچار نوسانات شده و ثبات خود را از دست بدهد. افزایش قیمت دلار تاثیر مثبتی بر افزایش قیمت سهام شرکت های صادراتی مانند شرکت های پلایشگاهی، پتروشیمی و فلزات دارد و با توجه به اینکه این شرکت ها بخش عمده بازار بورس ایران را تشکیل می دهند با افزایش قیمت دلار می توان روند صعودی برای بازار بورس را پیش بینی نمود.

اما بازار بورس بازار پیچیده ای است و تحت تاثیر عوامل متعدد داخلی و خارجی قرار می گیرد بنابراین نمی توان به طور قاطع در مورد چگونگی تاثیرگذاری قیمت دلار بر بورس صحبت کرد.