قبل از شروع سرمایه گذاری و خرید و فروش سهام در بورس بهتر است که اطلاعات خود را درباره عوامل تاثیر گذار بر این بازار را مورد بررسی قرار دهید. اگر فرصت این کار را ندارید بهتر است که از به روش غیر مستقیم و از طریق شرکت های سبدگردان رسمی سرمایه گذاری نمایید.
در رابطه با انواع روش های سرمایه گذاری در بورس بیشتر بدانید
شاخص بورس چیست؟
بیشتر بخوانید: شاخص بورس چیست؟ و انواع آن
بررسی عوامل تاثیرگذار بر شاخص بورس
روش های متعددی برای پیش بینی روند شاخص بورس (Factors Affecting the Stock Index) همچون دیدگاه های بنیادی تا تحلیل نمودارها و کمک گرفتن از هوش های مصنوعی و شبکه های عصبی وجود دارد با این وجود در این بین سرمایه گذارانی نیز وجود دارند که روند شاخص بورس را حرکتی غیر قابل پیش بینی و تصادفی می دانند. در ادامه به برخی از عوامل تاثیرگذار بر شاخص بورس می پردازیم.
اقتصاد (Economics)
اقتصاد یکی از عوامل تاثیرگذار بر شاخص بورس می باشد. عوامل کلان اقتصادی مانند نرخ بهره ، تورم ، بیکاری و رشد اقتصادی اغلب بازارهای سهام را جابجا می کنند.
بورس اوراق بهادار همیشه ریشه در رشد اقتصادی بیشتر دارد زیرا معمولاً به معنای سود بیشتر برای شرکتها است و سود بیشتر تمایل به رشد ارزش سهام دارد. کاهش نرخ بهره اغلب بازارها را به مراتب بالاتر می برد ، زیرا به عنوان مهار رشد اقتصادی دیده می شوند.
تورم بالا اثر متضاد دارد ، زیرا نشانگر این است که نرخ بهره در آینده نزدیک یا نزدیک افزایش می یابد ، بنابراین رشد اقتصادی را کند می کند. افزایش بیکاری رشد اقتصادی پایین را پیش بینی می کند و کاهش بیکاری به سرمایه گذاران سهام می گوید که رشد در راه است.
عوامل اجرایی (Executive Factors)
از دیگر عوامل تاثیرگذار بر شاخص بورس عوامل اجرایی می باشد. هنگامی که عواملی بر عملکرد شرکت های بزرگ تغیییر محسوسی ایجاد شود این اتفاق میتواند بر شاخص هم تاثیر بگذارد و شاخص کل را تغییر خواهد داد.
مثلا اگر شرکت هایی که در زمینه فولاد فعالیت دارند اگر به مشکل بربخورند میتوانند به شرکت های دیگر مثل انواع خودرو سازان لطمه بزنند.
در مقابل اگر فکر کنیم عواملی که مانع تولید می شوند برطرف شود یا عملکرد شرکتهای صنعتی و خدماتی در آینده بهتر خواهد شد، در واقع پیشبینی کردهایم که شاخص بورس رشد خواهد کرد. توجه داشته باشید در شرایط معمولی و عادی عملکرد شرکتها سریعا تغییرات چشمگیری نمی کنند حداقل نه برای نوسانهای روزانه بازار سهام.
چشمانداز و انتظارات (expectations)
نرخ ارز (Exchange rate)
ورود و خروج ارز می تواند از طریق صادرات و واردات کالا انجام پذیرد بعضی از شرکتها واردکننده کالا هستند و برخی دیگر صادرکننده. اگر قیمت ارز بالا برود، به ضرر شرکت های وارد کننده خواهد بود چون تامین مواد اولیه برای شرکتهای متکی بر واردات سخت خواهد شد.
در مقابل همین افزایش نرخ ارز باعث میشود که کالاهای صادراتی برای خارجیها ارزانتر و جذابتر بشوند و میزان صادرات هم افزایش پیدا کند. در مجموع افزایش قیمت دلار با رونق بورس همراه است.
نرخ تورم (Inflation)
با افزایش تورم ، قدرت خرید مردم کم می شود تقاضا کاهش و عرضه افزایش پیدا می کند و فروش شرکتها پایین میآید و این یعنی کم شدن سود هر سهم.
وقتی سود واقعی شرکتها کاهش یافته و از مقدار پیشبینیشده کمتر باشد، قیمت سهام هم کاهش پیدا میکند در نتیجه کم شدن قیمت سهام و سودهای تقسیمی باعث کاهش شاخص کل بورس خواهد شد.
با کاهش تورم قدرت خرید مردم افزایش یافته و تمایل مردم برای خرید بالا می رود، تقاضا افزایش می یابد در ادامه شرکتها به فکر بالا بردن تولید بیفتند، زودتر انبارهایشان را خالی کنند و درمجموع ارزش بازارشان بیشتر شود.
در شرایط رکود هم بازار بورس از رونق میافتد چون در این شرایط سرعت گردش پول پایین میآید و فروختن هر واحد کالا، هزینه بیشتر (دستکم هزینه انبارداری بیشتر) به همراه خواهد داشت.در واقع نرخ تورم را هم میتوان از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر شاخص بورس دانست.
در رابطه با مفهوم تورم و عواما تاثیرگذار بر نرخ تورم در ایران بیشتر بدانید
سیاست (Politics)
سیاست از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر شاخص بورس ایران به حساب می آید.اگر در نقطه ای از جهان عملیات تروریستی به وقوع بپیوندد،و دو کشور درگیر جنگ و خونریزی شوند یا نظام سیاسی یک کشور سقوط کند، قطعا بازار بورس بیتغییر نخواهد ماند. در ایران روابط و تصمیمهای سیاسی و تحریم ها بیشتر از هر چیز دیگری شاخص را بالا و پایین میکند.
اخبار مثبت مثل خبر توافقات هسته ای باعث بالا رفتن شاخص بورس و اخبار منفی باعث پایین آمدن شاخص بورس میشود. بهترین حالت ممکن برای بازار سرمایه، شرایطی پایدار با چشمانداز سیاسی امیدبخش است.
همچنین اعتقاد سرمایه گذاران مبنی بر اینکه کنترل دولت توسط یک طرف یا طرف دیگر به آنها آسیب خواهد رساند یا به نفع آنها می باشد، می تواند بازار را به کل حرکت کند.
این امر به ویژه در شرایط آشفتگی شدید داخلی صادق است. انتخابات با حضور یکی از شرکای تجاری اصلی ما که به قدرت رسیدن دولت متخاصم خصمانه می انجامد، می تواند بازارها را به سمت پایین سوق دهد. انتخاب دولت دوستانه خارجی می تواند بازارها را به سمت بالاتر سوق دهد.
این سناریوهایی است که ممکن است در شرکای تجاری با دموکراسی ها شاهد باشیم. در کشورهای غیر دمکراتیک که با آنها تجارت می کنیم ، کودتا ، اعتصاب عمومی و انقلاب ممکن است محتمل باشد. اثر مثبت یا منفی در بورس کالا به کشور و شرایط بستگی دارد ، اما عدم اطمینان به طور کلی بازارها را پایین می آورد.
بلایای طبیعی و دست ساز (atural and Man-Made Disasters)
بلایای طبیعی و یا جنون انسانی با عواقب اقتصادی نیز بر بازارهای سهام تأثیر می گذارد. اگر یک زلزله در یک شهر شلوغ رخ دهد که فعالیت اقتصادی زیادی در آن وجود داشته باشد ، بازارها رو به پایین می روند زیرا سرمایه گذاران از تأثیر منفی بر رشد اقتصادی می ترسند.
به همین ترتیب ، اگر در یک تأسیسات انسانی که دارای اهمیت اقتصادی است ، مانند پالایشگاه نفت منفجر شود ، یک فاجعه رخ می دهد ، می تواند فشار نزولی بر قیمت سهام بگذارد.
احساسات سرمایهگذار Investor sentiment
بازارهای جایگزین (Alternative Markets)
عامل دیگری که می تواند بر حال عمومی بازار بورس و همچنین بر روند شاخص بورس اثر بگذارد، ملاحت و جذابتر شدن بازارهای جایگزین، یا از بین رفتن جذابیتهای آنها می باشد.
بطور مثال با کاهش بهره بانکی سرمایهگذاران پولهای خود را از بانک خارج می کنند و به بازار سرمایه ورود پیدا می کنند.
از شکل های دیگر تاثیرگذاری نرخ بهره بر بازار بورس می توان عنوان کرد که اکثر شرکتهای پذیرفتهشده در بورس بابت وامها و بدهیهایی که دارند، بهره میپردازند این بهره بهطور مستقیم از جیب سهامداران کسر میشود. بهره بانکیِ کمتر درست مانند مالیات کمتر میتواند سود هر سهم را افزایش دهد. با توجه به مطالب فوق رفتار عمومی بازار پول و بازار سرمایه در مقابل یکدیگر قرار میگیرد.
روانشناسی بازار (Market Psychology)
نهایتا نوسانات سهام بورس در پایان روز توسط سرمایه گذاران تعیین می شود و جو روانی بازار تاثیر زیادی بر روی تصمیمات آنان می تواند داشته باشد
در دوره های رونق بازار که رفتار مثبت و رو به رشد سهام وجود دارد سرمایه گذار در تلاش است که سهام خریداری کند. از طرف دیگر، در دوره هایی که رفتار منفی است تقریباً هر سرمایه گذار در تلاش برای فروش سهام خود است.