این روزها در بورس شاهد بروز پدیده ای به نام نفوذ اجتماعی یا Social influence هستیم. نفوذ اجتماعی به معنی تحت تاثیر اعمال و رفتار دیگران قرار گرفتن و به عبارتی دنباله رو بودن بدون منطق است. به طور مثال وقتی شما در صف خرید و یا فروش یک سهم قرار می گیرید بدون اینکه تحلیل درستی از سهم داشته باشید و تنها دلیل شما برای قرار گرفتن در صف فروش یا خرید یک سهم تعداد افرادی هستند که در این صف قرار دارند، شما تحت تاثیر نفوذ اجتماعی دیگران قرار گرفته اید و به جای اینکه خودتان تحلیل کنید به اطلاعات دیگران اتکا کرده اید.
ردپای نفوذ اجتماعی اطلاعات در بورس ایران
زمانی که باورهای ما تحت تاثیر دیگران تغییر کند نفوذ اجتماعی اتفاق افتاده است گاهی ما به ظاهر همرنگ جماعت می شویم و هیچ اعتقادی به عملی که انجام می دهیم نداریم و تها عملی را به صورت ظاهری انجام می دهیم فقط به این دلیل که عده زیادی به شکل خاصی عمل می کنند و یا باور خاصی دارند، گاهی ما مثل دیگران رفتار می کنیم به این دلیل که آن ها برای ما افراد مهمی هستند و تجربه نشان داده که کمتر اشتباه می کنند. ممکن است این افراد نیز دچار خطا شوند اما ما ترجیح می هیم مانند آن ها عمل کنیم. نفوذ اجتماعی گاهی بسیار قوی است و فرد را بدون چون و چرا تسلیم خود می کند.
به نقل از ویکی پدیا:
“نفوذ اجتماعی به دلایل انطباق، جامعه‌پذیری، فشار همسالان، اطاعت، رهبری، اقناع، فروش، بازاریابی می تواند صورت پذیرد.”
رابرت سیالدینی در کتاب پرفروش خود با عنوان “نفوذ: روانشناسی متقاعدسازی” می‌گوید:
“خواه پرسش این باشد که با یک جعبه خالی پاپ کرن در سالن سینما چه کنیم، یا با چه سرعتی در یک ناحیه مشخص در بزرگراه برانیم، یا چگونگی خوردن مرغ در یک مهمانی شام؛ اعمال دیگرانی که در اطراف ما هستند در نحوه پاسخ‌دهی ما بسیار مهم خواهد بود. اثبات اجتماعی میانبری برای چگونگی تصمیم‌گیری برای عمل ماست.”
در آزمایشی که به منظور بررسی میزان تاثیر نفوذ اجتماعی صورت گرفت در یک مکان شلوغ یک صف تشکیل داده شد و تنها یک فرد در این صف قرار گرفت. ابتدا هیچ کس توجهی به صف نمی کرد اما به مرور زمان چندین نفر کنجکاو شدند و به این صف ملحق شدند بدون اینکه دلیل در صف ایستادن خود را بدانند. هرچه تعداد افرادی که در صف قرار می گرفتند بیشتر میشد دیگران راحتتر به این صف اضافه می شدند و بدون اینکه بپرسند دلیل تشکیل این صف چیست به بقیه ملحق می شدند.
ویدئو مربوط به این آزمایش را در ادامه مشاهده کنید:
