دو کارشناس بازار سرمایه با اشاره به سه عامل کلیدی در رشد اخیر بورس، پیش‌بینی کردند با ورود به فصل پاییز، تقاضا در این بازار افزایش یابد. به گزارش سبدگردان هدف و به نقل از پایگاه خبری بورس پرس، این دو کارشناس در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد، عوامل موثر بر رشد اخیر بورس و چشم‌انداز آن را بررسی کردند.
پیام الیاس‌کردی: بازار سرمایه در حال حاضر تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. از یک سو با ریسک‌های سیستماتیک مواجه است و از سوی دیگر نشانه‌هایی از بهبود تدریجی را نشان می‌دهد. کاهش حضور فروشندگان و تقویت نقش خریداران می‌تواند نویدبخش تغییرات مثبتی در آینده نزدیک باشد.
بازار سهام در مقطع کنونی با کاهش قابل‌توجه فشار فروش مواجه شده است. فروشندگان که پیش‌تر نقش پررنگی در افت شاخص‌ها داشتند، اکنون تضعیف شده‌اند و خریداران به‌تدریج نقش پررنگ‌تری ایفا می‌کنند. این تغییر می‌تواند به بهبود شرایط بازار کمک کند. با این حال، ریسک‌های سیستماتیک، انزوای بین‌المللی و مسائل مرتبط با مذاکرات بین‌المللی همچنان بر بازار سایه افکنده است. به نظر می‌رسد بازار بسیاری از این ریسک‌ها را پیش‌خور کرده و اثرات آن‌ها تا حد زیادی در قیمت‌ها منعکس شده است. فعال‌سازی مکانیسم ماشه و تحولات سیاسی در روزهای آینده می‌تواند ابهامات موجود را روشن کند.
بازار طلا همچنان در حال ثبت سقف‌های قیمتی جدید است، اما پیش از رسیدن به مقاومت‌های کلیدی مانند ۹ میلیون تومان، نیاز به دوره‌ای برای تثبیت دارد. تا زمانی که تکلیف مذاکرات بین‌المللی مشخص نشود، انتظار واکنش‌های قابل‌توجه از بازار طلا و دلار نمی‌رود. با این حال، در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه یا تشدید تنش‌ها، واکنش این بازارها می‌تواند شدید باشد.
صنایع مختلف همچنان تحت تأثیر ریسک‌های متعدد، از جمله تنش‌های بین‌المللی و مسائل اقتصادی کلان قرار دارند. با این حال، برخی صنایع به دلیل ارزش‌گذاری پایین، از جذابیت خاصی برخوردار هستند. ارزش دلاری بازار سهام در پایین‌ترین سطوح خود قرار دارد و از منظر بنیادی، بسیاری از سهام در کف‌های قیمتی بی‌سابقه‌ای معامله می‌شوند. این موضوع می‌تواند فرصت‌های جذابی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند.
با این حال، اقتصاد ایران با چالش‌هایی مانند تورم مزمن، نرخ بهره بالا و شرایط نامناسب برای تولید مواجه است. این عوامل باعث شده‌اند بازار سهام نتواند به‌طور کامل از تورم پیشی بگیرد. با این وجود، همبستگی تاریخی بین رشد قیمت دلار و بهبود بازار سهام نشان می‌دهد که با افزایش نرخ ارز، بازار سهام نیز رشد قابل‌توجهی تجربه می‌کند.
پیش‌بینی می‌شود در روزهای آینده، روزهای مثبت بازار از روزهای منفی پیشی بگیرد
با ورود به فصل پاییز که به‌طور سنتی دوره‌ای مثبت برای بازار سهام بوده، انتظار می‌رود تقاضا افزایش یابد. پیش‌بینی می‌شود در روزهای آینده، روزهای مثبت بازار از روزهای منفی پیشی بگیرد و به‌تدریج ثبات بیشتری در بازار ایجاد شود. با این حال، ریسک تشدید تنش‌ها همچنان بزرگ‌ترین تهدید برای بازار است. در مقابل، اخبار مثبت می‌توانند واکنش‌های صعودی قابل‌توجهی ایجاد کنند.
متولیان بازار سرمایه باید بر تقویت زیرساخت‌های اقتصادی و حمایت از کسب‌وکارها تمرکز کنند. تا زمانی که اقتصاد کلان و بازارهای اولیه شرایط مطلوبی نداشته باشند، انتظار عملکرد قوی از بازار سهام غیرواقع‌بینانه است. با وجود ریسک‌های موجود، نشانه‌هایی از بهبود در بازار سهام مشاهده می‌شود. سرمایه‌گذاران باید تحولات سیاسی و اقتصادی را با دقت رصد کرده و از فرصت‌های موجود در صنایع با ارزش‌گذاری پایین بهره‌مند شوند.
مریم محبی: در هفته پایانی اردیبهشت‌ماه، قیمت دلار در محدوده ۸۲ هزار تومان و شاخص بورس حدود ۳.۲۵۲ میلیون واحد بود که ارزش دلاری بازار را به بیش از ۱۳۵ میلیارد دلار می‌رساند. اما در شهریورماه، با کاهش شاخص به کمتر از ۲.۵ میلیون واحد و افزایش نرخ ارز به حدود ۱۰۵ هزار تومان، ارزش دلاری بازار به حدود ۷۸ میلیارد دلار رسید. این رقم نشان‌دهنده افت محسوس ارزش دلاری بازار از اردیبهشت‌ماه است. همچنین، قدرت پول ملی در این دوره پنج‌ماهه با کاهش ارزش ریال در برابر دلار، حدود ۲۰ درصد افت کرد. این کاهش قدرت خرید، همراه با افت شاخص از منظر عددی، تکنیکال و ریالی، فشار قابل‌توجهی بر فعالان بورس وارد کرده است.
با وجود کاهش کلی ارزش بازار، برخی نهادها و ابزارهای مالی تأثیر متفاوتی بر بازار داشتند. صندوق‌های اهرمی به دلیل ترکیب دارایی‌ها و ضریب اهرمی، نقش مهمی در نوسانات اخیر ایفا کردند. پس از هفته‌ها عرضه متوالی، این صندوق‌ها به حباب مثبت رسیدند و مجاز به صدور واحدهای جدید شدند. این اتفاق تقاضای جدیدی ایجاد کرد و به مثبت شدن بازار در روز یکشنبه کمک کرد.
نسبت شاخص بورس به صندوق‌های طلا به کمترین سطح تاریخی، یعنی پایین‌تر از ۴، رسید. این در حالی است که این نسبت در اردیبهشت‌ماه حدود ۷ و در اوج مرداد ۹۹ حدود ۲۳ بود. این کاهش چشمگیر، سرمایه‌گذاران صندوق‌های طلا را به تبدیل بخشی از دارایی‌های خود به سهام ترغیب کرد و به ایجاد تقاضا کمک کرد.
سه عامل کلیدی در رشد اخیر بورس
سه عامل کلیدی در رشد اخیر بورس قابل شناسایی است: نخست، کاهش ارزش دلاری بازار که باعث شده شاخص و بسیاری از سهام، به‌ویژه سهام شرکت‌های بنیادی، در محدوده ارزندگی و کف قیمتی قرار گیرند و برای خریداران جذاب شوند. دوم، حباب مثبت صندوق‌های اهرمی که با صدور واحدهای جدید، تقاضای تازه‌ای ایجاد کردند. سوم، نسبت پایین شاخص به صندوق‌های طلا که در کف تاریخی، سرمایه‌گذاران را به سمت خرید سهام سوق داده است.
نامه اخیر اتحادیه اروپا به شورای امنیت سازمان ملل درباره فعال‌سازی مکانیسم ماشه و مهلت ۳۰ روزه ایران برای دستیابی به توافق، می‌تواند اثرات عمیقی بر اقتصاد ایران و به‌ویژه بازار سرمایه داشته باشد. فعال‌سازی این مکانیسم می‌تواند فعالیت شرکت‌های بورسی را مختل کند، حاشیه سود آن‌ها را کاهش دهد و ناترازی در بخش انرژی و صنایع پتروپالایشی را تشدید کند، که به کاهش بیشتر ارزش بازار منجر خواهد شد.
انتظار می‌رود در این ۳۰ روز، بازارهای مالی با سردرگمی بیشتری مواجه شوند و در انتظار تصمیم نهایی باقی بمانند. با توجه به تأثیر بالای اخبار سیاسی مانند جنگ یا فعال‌سازی مکانیسم ماشه بر بازار سرمایه، پیشنهاد می‌شود متولیان تمهیداتی برای کاهش هیجانات ناشی از این اخبار اتخاذ کنند. برای مثال، در دوره‌هایی مانند بازگشایی پس از جنگ تحمیلی ۱۲روزه، عدم مدیریت هیجانات به ریزش‌های سنگین منجر شد. محدود کردن موقت فعالیت بازار در زمان انتشار اخبار سیاسی حساس می‌تواند از نوسانات غیرضروری جلوگیری کند.
بازار سرمایه همچنان در انتظار اخبار سیاسی و بهبود روابط بین‌المللی
رشد اخیر بازار، هرچند مثبت، نشانه‌ای از تغییر روند کلی نیست. بازار سرمایه همچنان در انتظار اخبار سیاسی و بهبود روابط بین‌المللی است. در صورت انتشار اخبار مثبت و بهبود شرایط سیاسی، می‌توان به تغییر روند و رشد پایدار بورس امیدوار بود. در غیر این صورت، ابهامات کنونی همچنان ادامه خواهد یافت.
