در روزهای اخیر، اخبار ضدونقیضی از آغاز مذاکرات میان ایران و آمریکا منتشر شده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در اظهاراتی مدعی شد که گفت‌وگوهای مستقیم و سطح بالایی با ایران از روز شنبه آغاز خواهد شد. او این نشست را “مهم” توصیف کرد و گفت: «خواهیم دید که چطور پیش می‌رود.»
اما ساعاتی پس از این اظهارات، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در گفت‌وگویی رسمی اعلام کرد که مذاکرات روز شنبه در عمان، به‌صورت غیرمستقیم برگزار خواهد شد. این اختلاف در روایت‌ها در نگاه اول ممکن است تناقض‌آمیز به نظر برسد، اما نگاهی به تجربه‌های گذشته، از جمله مذاکرات دوره اوباما، نشان می‌دهد که چنین روندی مسبوق به سابقه است.
بلاخره مذاکره ایران و آمریکا مستقیم است یا غیرمستقیم؟
به گزارش خبرنگار نیویورک‌تایمز، فرناز فصیحی، سه مقام ایرانی تأیید کرده‌اند که قرار است روز شنبه ایران و آمریکا مذاکرات غیرمستقیمی را در عمان آغاز کنند. با این حال، ایران به آمریکا اطلاع داده که اگر دور نخست مذاکرات نتیجه‌بخش باشد، آمادگی دارد تا گفت‌وگوهای مستقیم را در ادامه مسیر انجام دهد موضعی که نشان از نرمش محتاطانه دیپلماتیک تهران دارد.
از سوی دیگر، رسانه منطقه‌ای “امواج میدیا” نیز گزارش داده که هیئت‌های دو طرف به ریاست عباس عراقچی و استیو ویتکاف (نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه) در مذاکرات حاضر خواهند شد. این موضوع را حسین موسویان، عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، نیز تأیید کرده و هر دو مذاکره‌کننده را “عاقل، میانه‌رو و باتجربه” توصیف کرده است.
به گفته موسویان، احتمال دارد مذاکرات ابتدا به‌صورت غیرمستقیم آغاز شود و در صورت پیشرفت مثبت، دو طرف وارد گفت‌وگوی مستقیم شوند. چنین روندی پیش‌تر در مذاکرات هسته‌ای ۲۰۱۳ نیز دیده شد، جایی که کاترین اشتون ابتدا میانجی بود و سپس ایران و آمریکا مستقیماً مذاکره کردند.
تفاوت مذاکره مستقیم و غیرمستقیم چیست ؟
مذاکره مستقیم به گفت‌وگویی گفته می‌شود که در آن نمایندگان دو طرف به‌صورت رو‌در‌رو و بدون حضور واسطه، مستقیماً با یکدیگر تبادل نظر می‌کنند. در مقابل، مذاکره غیرمستقیم زمانی اتفاق می‌افتد که طرفین به دلایل سیاسی یا دیپلماتیک، حاضر به گفت‌وگوی مستقیم نیستند و از یک میانجی یا واسطه برای انتقال پیام‌ها و مواضع خود استفاده می‌کنند. مذاکره مستقیم معمولاً سریع‌تر و شفاف‌تر پیش می‌رود، در حالی‌که مذاکرات غیرمستقیم گرچه روند کندتری دارد، اما می‌تواند در شرایط پرتنش یا نبود روابط رسمی، زمینه‌ساز کاهش اختلافات و آغاز تعاملات باشد.
- همچنین بخوانید: پیش‌بینی بازارها پس از مذاکرات ایران و آمریکا
