نمادهای معاملاتی بنابر دلایلی ممکن است متوقف شوند، دلایل بسته شدن و توقف نماد در بورس، مدت زمان آنها و قوانین مربوط به آنها متفاوت است قوانین مربوط به توقف نماد توسط سازمان بورس و اوراق بهادار در دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار آمده است که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
قانون توقف نماد در بورس
در مطالب قبلی درباره وضعیت نمادهای معاملاتی در بورس و فرابورس توضیحاتی را ارائه دادیم که همه شرکت های فعال در بازار بورس اوراق بهادار یا بازار فرابورس یکی از چهار وضعیت زیر را دارند:
- مجاز: در حالت مجاز، وضعیت سهم عادی می باشد و به عبارت دیگر امکان خرید و فروش وجود دارد.
- مجاز-محفوظ: وضعیت نماد مجاز محفوظ یعنی چه؟ حالت مجاز-محفوظ زمانی اتفاق می افتد که سهم بسته بوده و در حال بازگشایی باشد و قبل از بازگشایی نماد سهم در این وضعیت قرار خواهد گرفت.
در این وضعیت امکان ارسال سفارشات در نماد وجود دارد اما هیچ خرید و فروشی صورت نمیگیرد. قبل از اینکه خریداران و فروشندگان در حجم و قیمت مناسب به توافق برسند به وسیله ناظر بازار تایید و معاملات سهم بعد از مجاز شدن سهم انجام میگیرد.
توجه فرمایید که قبل از بازگشایی نماد کشف قیمت سهم در این مرحله صورت خواهد گرفت. - ممنوع: در حالت ممنوع خرید و فروش سهم انجام نخواهد گرفت و نماد سهم به یکی از دلایلی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت بسته می‌شود. یا اینکه بعد از کشف قیمت نماد سهم مدت زمان کوتاهی در این وضعیت قرار خواهد گرفت و سپس توسط ناظر بازار با مجاز شدن سهم خررید و فروش انجام می‌شود.
- ممنوع-متوقف: وضعیت نماد ممنوع متوقف یعنی چه؟ حالت ممنوع-متوقف مربوط به زمانی است که سهم بسته می‌باشد و تا اطلاع ثانوی که معمولا بیشتر از یک روز کاری است بسته خواهد ماند
*تفاوت ممنوع و ممنوع-متوقف در این می باشد که در حالت ممنوع سهم موقتا بسته است و به زودی باز خواهد شد اما در حالت ممنوع-متوفف سهم کاملا بسته است و تا اطلاع ثانوی خرید و فروش در آن نماد امکان پذیر نخواهد بود.
درباره دلایل بسته شدن یا توقف نماد در بورس بیشتر بخوانید
دلایل بسته شدن و توقف نماد ها در بورس و مدت زمان آنها به شرح زیر می باشد:
- برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام یک شرکت با زمان توقف: ۲۴ ساعت قبل
- برگزاری جلسه هیات مدیره در خصوص افزایش سرمایه با زمان توقف: ۲۴ ساعت قبل
- سر رسید پرداخت سود علی الحساب اوراق بهادار و اوراق مشارکت با زمان توقف حداکثر ۴۸ ساعت قبل
- تغییر طبقه بندی اوراق بهادار از تابلو یا تالاری که در آن فعالیت دارد به صورت صعودی یا نزولی با زمان توقف ۴۸ ساعت
- عدم رعایت ضوابط اطلاع رسانی مطابق مقررات با زمان حداکثر ۷۲ روز توقف
- اظهار نظر «مردود» یا «عدم اظهار نظر» حسابرس و بازرس قانونی نسبت به صورت های مالی یا حساب های اوراق بهادار که نماد تا رفع ابهامات، متوقف می ماند
- گمانه زنی درباره دستکاری قیمتی یا تخلف در معاملات یک نماد که به تایید ناظر برسد با مدت زمان حداقل ۲۴ ساعت توقف
- ارائه اطلاعات با اهمیت در خصوص تغییر سود از سمت شرکت که مدت زمان آن به این صورت است که پس از ارائه اطلاعات، بازگشایی میگردد.
قوانین مربوط به توقف نماد در بورس اوراق بهادار
در دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار قوانین مربوط به توقف نماد در بورس توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به صورت زیر می باشد:
ماده ۱۵:
طبق ماده ۱۵ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار توقف یک نماد توسط بورس میتواند به دلایل زیر باشد:
۱. قبل ار برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام طبق اطلاعیه دعوت به مجمع که توسط سازمان منتشر می شود، بورس می تواند یک روز کاری قبل از برگزاری نماد معاملاتی سهام را متوقف کند.
۲. قبل از برگزاری جلسه هیات مدیره، ناشر پذیرفته شده برای تصمیم گیری در رابطه با تغییر سرمایه طبق اطلاعیه که توسط سازمان منتشر می شود، یک روز کاری قبل از برگزاری جلسه نماد را متوقف میکند.
ماده ۱۶:
طبق ماده ۱۶ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار، نماد معاملاتی طبق آنچه در ادامه ذکر شده بعد از ارسال اطلاعات با اهمیت به صورت خودکار متوقف و بازگشایی خواهد شد:
۱. اگر افشای اطلاعات از نوع افشای اطلاعات با اهمیت گروه ”الف” باشد، نماد به صورت خودکار متوقف می شود و در اولین جلسه معاملاتی، بازگشایی انجام خواهد شد.
۲. اگر افشای اطلاعات از نوع افشای اطلاعات بااهمیت گروه ”ب“ باشد:
- اگر اطلاعات با اهمیت گروه “ب” تا ۹۰ دقیقه قبل از پایان جلسه معاملاتی افشا گردد، نماد به صورت خودکار تا ۶۰ دقیقه متوقف و بعد از آن بازگشایی خواهد شد.
- اگر اطلاعات با اهمیت گروه “ب” در ۹۰ دقیقه پایانی جلسه معاملاتی افشا گردد، نماد به صورت خودکار متوقف و در جلسه بعدی بازگشایی خواهد شد.
- اگر اطلاعات بااهمیت در زمانی خارج از زمان معاملاتی منتشر شود، نماد مورد نظر در ۹۰ دقیقه اول جلسه معاملاتی بعد بازگشایی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: ۱۰ نکته مفید برای سرمایه گذاری بلندمدت موفق در بورس
ماده ۱۷ مکرر:
طبق ماده ۱۷ مکرر دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار، در صورتی که قیمت پایانی یک سهم در طی ۵ روز کاری متوالی، در دامنه عادی نوسان قیمت، بیشتر از ۲۰% افزایش یا کاهش یابد. سازمان بورس موظف است به مدت ۶۰ دقیقه نماد مورد نظر را در وضعیت سفارش گیری نگه دارد و سپس معاملات دوباره از سر گرفته شود.
ماده ۱۷ مکرر ۱:
طبق ماده ۱۷ مکرر ۱ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار، درصورتی که قیمت پایانی در مدت زمان ۱۵ روز معاملاتی پشت سرهم، در دامنه نوسان عادی، بیش از ۵۰ درصد افزایش یا کاهش یابد بورس موظف است نماد مورد نظر را به مدت دو روز کاری متوقف و از ناشر، برگزاری اطلاع رسانی را درخواست نماید.
ماده ۱۸:
طبق ماده ۱۸ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار، در صورتی که معاملات مظنون به استفاده از اطلاعات نهانی یا دستکاری قیمت شود، بورس می تواند نماد معاملاتی را متوقف نماید و سپس نماد پس از بررس های لازم و حداکثر تا پایان روز معاملاتی بعد و به تشخیص بورس یا سازمان بازگشایی خواهد شد.
ماده ۱۹:
طبق ماده ۱۹ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار بورس وظیفه دارد دلیل توقف نماد را تا پایان روز کاری توقف نماد اطلاع رسانی نماید و همچنین ۱۵ دقیقه پیش از بازگشایی نماد مراتب را اطلاع رسانی کند.
