سهام عدالت پس از آزادسازی با اتفاقاتی همراه بود که موجب ایجاد نارضایتی در سهامداران شد. مدتی امکان فروش سهام عدالت ممکن نبود، مدتی واریزی نامنظم و خرد خرد و همچنین کاهش ارزش سهام عدالت در هفته های اخیر موجب شده تا سهامداران از فروش سهام عدالت خود منصرف شوند و خواستار امکان لغو فروش سهام خود شوند. به دنبال این درخواست، سخنگوی ستاد آزادسازی سهام عدالت از عملی شدن لغو فروش سهام عدالت در روزهای آینده خبر داد.
جسین فهیمی سخنگوی آزادسازی سهام عدالت: زیر ساخت های لازم برای عملی شدن لغو سفارش فروش سهام عدالت انجام شده و ظرف چند روز آینده امکان پذیر می شود.
بازار دو سر باخت سهام عدالت
بازار بورس بعد از جهش بی سابقه، مدتی ریزشی است و سیاست های حمایتی دولت مانند بازارگردانی حقوقی ها و الزام آن ها به خرید سهام و تزریق نقدینگی هم کمکی به آشفته بازار بورس نکرد. در این میان سهام عدالت با بیش از ۴۰ میلیون نفر سهام دار دچار نوسان سقوط شده است.
هر برگه سهام عدالت ۴۹۰ هزارتومانی دارندگان این سهام، به ۱۴ میلیون و هفتصد هزار تومان رسیده است. سهام داران عدالت که اکثرا از طبقات با درآمد پایین هستند، وضعیت شکننده‌ای در بورس پیدا کرده اند و سیاست هایی مربوط به این حوزه و در کنار آن عملکرد کارگزاری ها هم این وضعیت را تشدید کرده است. صاحبان سهام عدالت که به پول خود احتیاج داشته و سهامشان را برای فروش گذاشتند، حالا هم ارزش سهامشان به شدت افت کرده و هم پولی دستشان را نگرفته است.
از یک ماه و نیم پیش قرار بود واریزی های خرد برداشته و پول سهام عدالت به صورت عمده واریز شود، اما در پرداختی های این هفته حتی واریزی های کمتر از ۲۰ هزار تومان وجود دارد و موجب انتقادات تند سهامداران شده است؛ انتقاداتی که عملکرد دو سمت را نشانه گرفته: دولت و کارگزاری ها.
یکی از سهامداران عدالت که سهامش را فروخته است، می گوید: «کارگزاری آگاه بعد از اولین واریزی که حدود ۸۰۰ هزار تومن بود، بقیه واریزی ها را به‌صورت حداکثر ده تا بیست هزار تومانی آن‌هم هر چند مدت یکبار انجام داده است. من باید انصراف بدهم، چون واقعا بهم ضرر وارد می‌شود، اما امکان انصراف هم ایجاد نشده است.»
یکی دیگر از سهامداران وضعیت فعلی خود را اینطور شرح می دهد: «۶۰درصد سهام عدالتم را فروختم. ۳۰درصد اول را ۴ ماه پیش و ۳۰ درصد دوم را ۲ ماه پیش فروختم، ولی پرداخت سهم فروشم اصلا کامل انجام نشد. دلمان خوش بود که می فروشیم یه کمی از بدهی هام را می دهم، ولی افسوس که دروغ بود.»
همچنین بخوانید: دلیل فروخته نشدن سهام عدالت چیست؟
ابهامات فروش سهام عدالت
بسیاری از سهامداران عدالت با مشکل واریز مواجه هستند، آن مقدار از سهامشان را که فروخته اند یا کارگزاری مربوطه پولش را به حسابشان واریز نکرده یا به‌صورت خرد و اندک اندک در حال واریز است. «در سایت سهام عدالت برای من نوشته شده است که ۲۵شهریور مبلغ ۲۹۵ هزارتومن و ۹و۱۲مهر مبلغ ۱۷۷و ۱۷۵هزارتومن به از سهامم فروخته شده، اما کارگزاری بانک سپه هنوز به حسابم واریز نکرده است.»
یکی دیگر از سهامداران عدالت هم با همین مشکلات رو به‌رو شده و می‌گوید: «من دقیقا ۱۳/ ۵/ ۹۹ دو تا از سهام سبد پرتفوی عدالتم را فروختم؛ یعنی کل شتران و شب‌ریز را. قیمتی که در آن تاریخ سهامم به فروش رسید، حدود سه ملیون و هفتصد هزارتومان بود. اما کارگزاری مفید طی این سه ماه فقط سیصد هزارتومان از آن را واریز کرده است. این درحالی است که کارگزاری در تاریخ ۲۲/ ۷/ ۹۹ این سهام را به مبلغی حدود سه برابر قیمت فروخته، اما هنوز پول سهام فروخته شده من را پرداخته نکرده است.»
دبیر کل کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار سهام عدالت درباره دلایل واریز خرد پول حاصل از فروش سهام عدالت به حساب مشمولان به ایرنا گفته است: «در زمان فروش تجمیع می‌شود. برای مثال ۱۰۰ مشتری در یک روز به کارگزاری سفارش فروش ۱۰۰۰ سهم را می دهند؛ بنابراین درخواست فروش ۱۰۰ هزار سهم تجمیع و سفارش ارسال و برای فروش ۱۰۰ هزار سهم اقدام می‌شود.
با توجه به شرایط بازار ممکن است تمام این سفارش، مورد معامله قرار نگیرد و در یک روز کاری فقط ۱۰ هزار از این میزان سهام به فروش برسد. حال اینکه درآمد حاصل از فروش آن باید به کدام یک از مشمولان سهام عدالت که درخواست فروش آن را داده بودند، برسد؟ روش جدید که برای توزیع پول حاصل از فروش سهام عدالت به اجرا می‌رسد به این نحو است که مشتری که زودتر برای فروش درخواست داده، زودتر هم پول آن را دریافت می کند؛ بنابراین از این پس ارقامی که مشتریان سهام عدالت بابت فروش سهام خود دریافت می‌کنند، بیشتر خواهد بود.».
اما تجربه سهامداران نشان می‌دهد، این توضیح دبیر کل کارگزاران بورس عملا در واقعیت اتفاق نیفتاده و کارگزاری ها با تاخیر ماهانه نسبت به تاریخ فروش و به صورت خرد واریزی ها را انجام می دهند. این وضعیت به قدری سهامداران را دچار نگرانی و تشویش کرده که درخواست حذف سفارش فروش را دارند، اما این امکان وجود ندارد.
لغو فروش سهام عدالت عملیاتی می‌شود؟
محمدجواد فرهانیان مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در این باره اعلام کرده: «قبل از اینکه سفارش وارد سیستم شود و در نوبت اجرا برود امکان لغو سفارش نیز وجود دارد، اما بعد از انتقال و اجرای سفارش امکان کنسل کردن وجود ندارد.».
اما در میان سخنان جدید سخنگوی آزادسازی سهام عدالت خبر خوشی برای صاحبان سهام عدالت آمده که تحقق آن می‌تواند اندکی از نگرانی‌های آن‌ها کم کند. حسین فهیمی در این باره به ایرنا گفته است: «درخواست حذف سفارش فروش در مرکز پیام از سوی تعدادی از مشمولان سهام عدالت مطرح شده و اکنون چند روزی است که اجرای آن در دستور کار قرار گرفته و به‌طور جدی در حال پیگیری‌های لازم برای عملیاتی شدن آن هستیم. در صدد هستیم تا کارگزاری و سیستم‌های مستقر در شرکت سپرده‌گذاری این امکان را برای سهامداران فراهم کند تا چنانچه تمایلی به ادامه روند فروش نداشته باشند، درخواست فروش را لغو کنند.»
