علت اصلی تداوم ریزش های بازار بورس در روزها و ماه های اخیر چیست؟ در زیر مصاحبه آقای عباسعلی حقانی نسب رئیس هیئت مدیره سبدگردان هدف با شبکه شتاب و آقای نیما آزادی مدرس و کارشناس بازار سرمایه در این خصوص را بخوانید.

در ریزش های اخیر بورس کدام عوامل بیشترین تاثیر را داشته اند؟

حقانی نسب: 

۱- مهمترین عامل اصلی تداوم ریزش های اخیر بازار بورس تصمیم گیری های نامناسب بدون توجه به مختصات بازار سرمایه ما می باشد. بازار بورس ما با بازار های دیگر متفاوت است. بالای هفتاد درصد بازار بورس به صورت مستقیم توسط عامه مردم گردانده می شود که سهامداران بورس هستند.

۲- عدم کاهش نرخ بهره بانکی و بین بانکی

۳- مقررات نامناسب مانند دامنه نوسان نامتقارن

۳- اجبار صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت به خرید سهام

تصمیم گیری های غلط در زمان های غلط در بازار سرمایه اتفاق افتاده است. در جلسه کلاب هاوس آقای دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس به شکلی صحبت میشد که فضا را بسیار عالی نشان میداد و به آسیب شناسی در مورد بازار سرمایه پرداخته نشد در حالی که بازار بورس ما به شدت مریض است.

عامه مردم تحلیلگر نیستند و فقط صف خرید و فروش را میبینند به شکلی که حتی اگر سهمی مثبت معامله شود اما صف خرید نداشته باشد باز هم در پایان روز به صف فروش تبدیل می شود چون از نظر سهامداران وضعیت خوبی ندارد. بازار سرمایه ما با توجه به اینکه مختصات توده واری دارد در سه حالت وضعیت خوبی ندارد. صف فروش، معامله مثبت بدون صف خرید و معامله منفی.

به نظر من ریزش بازار از زمانی شروع شد که بانک مرکزی ظرف مدت ده روز نرخ بهره بین بانکی را از ۱۰ درصد به ۲۲ درصد افزایش داد و باعث شد روند خروج پول از بازار سرمایه به سمت بازار بانکی سرعت بگیرد و یک همگرایی شدید برای تشکیل صف فروش بوجود بیاید.

اولین تصمیم رئیس جدید بازار بورس تصویب دامنه نوسان نامتقارن بود (منفی ۲ تا مثبت ۶). اگر هدف مثبت کردن بازار باشد این تصمیم باعث فرسایشی شدن بازار می شود. اگر هدف سازمان بورس و دولت از این تصمیم فروش اوراق و تامین مالی بود باز هم این تصمیم غلط بود.

به نظر بنده این است که دامنه نوسان باید منفی ۶ تا مثبت ۲ تعیین میشد.

۳ تصمیم جدید رئیس جدید سازمان بورس:

۱- تصویب دامنه نوسان نامتقارن

۲- اجبار صندوق های با درآمد ثابت به خرید سهام

۳- آزادسازی فعالیت های بازار سرمایه برای بانک ها در قالب تسهیل فعالیت های صندوق

دو تصمیم اول بر اساس مختصات بازار سرمایه ما گرفته نشده زیرا در مقابل منافع و اعتماد سهامداران قرار دارد.

بیشترین هیجان را ترس ایجاد می کند و ترس زاییده ابهام است. ترس بازار سرمایه ناشی از صف خرید و صف فروش است. هفتاد درصد سهامداران بازار سرمایه نمی دانند علت صف خرید و فروش چیست و با صف سیگنال می دهند و سیگنال می گیرند. وقتی مقرراتی گذاشته می شود مانند دامنه نوسان نامتقارن به بازار این آلارم داده می شود که باید صف فروش تشکیل شود چون وقتی دامنه نوسان به سمت منفی محدود است به محض اینکه هزار سهم به فروش برود تشکیل صف فروش سرعت بیشتری می گیرد.

در نهایت به عقیده بنده تصمیم دامنه نوسان نامتقارن باعث می شود روند منفی بازار فرسایشی شده و صف های فروش شکل بگیرد.

پول به سمت بازاری می رود که نقد شوندگی بالایی داشته باشد و سودآور باشد. آقای دهقان دهنوی گفتند که استراتژی الزام صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت به خرید سهام قبلا هم وجود داشته. به نظر شما این استراتژی درست است؟ 

حقانی نسب: این قانون در گذشته وجود نداشت. قبلا حداکثری بود و الان حداقلی شده و این دو قانون بسیار متفاوت است. در گذشته صندوق ها می توانستند سهام نخرند چون برای آن ها حداکثر مطرح شده بود نه حداقل. به عقیده بنده این ابزار دستکاری است نه سیاستگذاری.

یکی از دلایلی که من معتقدم بازار سهام هنوز هم ارزنده است این است که نرخ بهره حباب دارد. در حال حاضر بالای دو میلیون میلیارد تومان منابع در کشور ما به صورت آزاد وجود دارد که می تواند توسط دولت و بانک به کار گرفته شود. اما دولت و بانک از این منابع استفاده نمی کنند و برای تامین دویست سیصد میلیارد تومان سرمایه موجود در بازار سرمایه از طریق بازار بدهی می خواند بازار سرمایه را تضعیف کنند.

کل اوراق منتشر شده توسط دولت ۱۹۰ هزار میلیارد تومان بوده است. ۲۰۰۰ همت نقدینگی رایگان و تحت کنترل وجود دارد که از آن استفاده نمی کند.

چرا الزام صندوق های بادرآمد ثابت به خرید سهام به بازار سرمایه ضربه می زند؟

صندوق ها برای خرید سهام باید اقدام به فروش اوراق کنند یا سپرده بانکی خود را باطل کند. بنابراین راه اول را انتخاب می کند. فشار فروش اوراق زیاد شده و نرخ بهره موثر بالا می رود. با خرید سهام دو ضربه به صندوق وارد می شود. ۱. با خرید سهام، سهام چون کاهشی است سود ماه صندوق کاهش می یابد. اگر هم اوراق بخرد نرخ بهره موثر بالا رفته و قیمت اوراق کاهش می یابد. در پایان ماه به جای اینکه ۲۰ درصد سود بدهد ۱۸ درصد سود می دهد.