در این مقاله از سایت سبدگردان هدف با بررسی موضوع رابطه بورس با تورم در خدمت شما هستیم و به سوال آیا رشد بورس باعث تورم می شود؟ پاسخ خواهیم داد. اما پیش از پرداختن و تشریح رابطه میان بورس و تورم، توضیحی کوتاه و مختصر از تورم داشته باشیم و بدانیم تورم چیست.
بهترین سرمایه‌گذاری در زمان تورم چیست؟
تورم چیست؟
با توجه به شرایط اقتصادی کشور، «تورم» واژه غریب و ناآشنایی در بین مردم نیست و مفهوم آن را در زندگی خود بویژه در سال های اخیر به خوبی لمس کرده و چشیده اییم. از جمله آثار وجود تورم می توان به مواردی چون کاهش قدرت خرید، کاهش ارزش پول، افزایش قیمت کالاها و خدمات اشاره نمود. در بازارها قیمت کالاها و خدمات همیشه می تواند تغییر کند. برخی از قیمت ها افزایش می یابد؛ برخی از قیمت ها کاهش می یابد حال تورم زمانی رخ می دهد که افزایش گسترده ای در قیمت کالاها و خدمات وجود داشته باشد و در پی آن قدرت خرید مردم کاهش یابد. همچنین می توان گفت تورم به مرور زمان ارزش پول را کاهش می دهد.
اثرات منفی تورم
از دست دادن درآمد واقعی، متضرر شدن افرادی که درآمد ثابت دارند، کاهش قدرت خرید، کاهش ارزش پول و … را می توان از جمله اثرات منفی تورم دانست. همچنین آنجایی که مردم برای معاملات و هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده نیاز دارند مقداری ثروت در پول نگهداری کنند، تورم در نهایت باعث کاهش ارزش آن می شود.
تورم موجود در کشور ما از چهار عامل اصلی نشئت می گیرد:
- – تکیه اقتصاد کشور بر نفت که درآمدهای کشور را با بی ثباتی زیاد همراه کرده است
- – تغییرات نرخ ارز
- – رشد نقدینگی
- – کاهش تولید و در مقابل رشد هزینه های تولید
به دلیل وجود تورم در کشورمان، سرمایه گذاران سعی بر این دارند با سرمایه گذاری دارایی خود در بازارها و فعالیت های پربازده، از تورم عقب نمانند و ضمن حفظ ارزش دارایی ها خود، ارزش سبد دارایی هایشان حتی بیشتر از نرخ تورم افزایش داشته باشد تا متضرر نشوند. پس تورم در ساده ترین عبارت، افزایش مستمر در سطح کلی قیمت ها می باشد که موجب کاهش قدرت خرید می گردد و افزایش هزینه ها را در پی دارد. حال برای بسیاری از افراد سرمایه گذار در بازار سرمایه سوال است که رابطه بورس با تورم چیست؟
رابطه بورس با تورم
رابطه میان تورم و بازار بورس به طور شفاف مشخص نبوده و پژوهشگران اقتصادی همچنان به دنبال یافتن رابطه ای درست و صحیح می باشند. اما در یک جمع بندی کلی معتقدند که به دلیل وجود ساختارهای اقتصادی مختلف، رابطه بورس با تورم در هر کشوری متفاوت از کشورهای دیگر می باشد. برخی از کارشناسان این رابطه را منفی، برخی مثبت و برخی بی ارتباط از هم دانسته اند.
به این ترتیب می توان گفت رابطه بورس با تورم پیچیده است و قاعده دقیقی میان این دو برقرار نیست. دریافتیم با افزایش تورم ارزش پول کاهش می یابد. به همین دلیل مردم اغلب ترجیح می دهند ثروت را در سایر دارایی ها مانند سهام، اوراق قرضه و دارایی نگهداری کنند.
آنچه که مطالعات و آمار موجود در ساختار اقتصادی کشورمان نشان می دهد، اثر نرخ تورم بر بازار سهام و مولفه هایی چون ارزش معاملات، حجم معاملات و نسبت ارزش معاملات به کل ارزش جاری بازار سهام در کوتاه مدت مثبت بوده است. اما در بلندمدت ارتباط معناداری وجود ندارد.
رابطه بورس با تورم در کوتاه مدت
در کوتاه مدت به دلیل افزایش نرخ تورم، سود تقسیمی شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس و در پی آن قیمت سهام شرکت ها افزایش می یابد. از طرفی با افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش دارایی نقدی، سرمایه گذاران تمایل کمتری به نگهدای وجه نقد دارند و در تلاش هستند تا حجم نقدینگی در سبد دارایی خود را کاهش دهند. به همین دلیل اغلب وارد بازار بورس شده و اقدام به خرید سهام و سرمایه گذاری در بورس می کنند تا ضمن حفظ ارزش دارایی خود، نه تنها متضرر نشوند بلکه سود هم کسب نمایند.
انواع روش های سرمایه گذاری در بورس
حال در پی این رخداد و روی آوردن دسته جمعی سرمایه گذاران به بازار سهام، حجم معاملات، ارزش معاملات و قیمت سهام در بورس افزایش می یابد و شاهد افزایش نقدینگی در بازار سهام هستیم که این افزایش نقدینگی نشان دهنده اثر مثبت تورم بر بورس در کوتاه مدت می باشد و به عقیده کارشناسان بازار سهام ایران می تواند سپری در مقابل تورم در کوتاه مدت باشد.
رابطه بورس با تورم در بلندمدت
بررسی های صورت گرفته نشان می دهد رابطه بورس با تورم در بلندمدت منفی بوده و از جمله اثر تورم بر بورس در بلندمدت، بی ثباتی در سود و بازده سرمایه گذاران می باشد. در بلندمدت، قیمت فروش محصولات و خدمات شرکت‌ها افزایش می یابد، پس بدون افزایش تولید و ارزش ذاتی سهام، رقم فروش شرکت بالا می‌رود. علاوه بر این افزایش این نرخ باعث تامین مواد اولیه شرکت با قیمت بالاتر و در نتیجه افزایش هزینه های تولید می شود. در نتیجه تاثیر تورم بر قیمت سهام به افزایش قیمت محصولات و خدمات و همچنین افزایش قیمت مواد اولیه و هزینه ها بستگی دارد.
با افزایش سطح عمومی قیمت ها و نرخ تورم در فاصله زمانی میان سرمایه گذاری و بهره برداری، وجهی که سرمایه گذار به عنوان سود سرمایه گذاری بدست می‌آورد، قدرت خرید کمتری دارد. در نتیجه بازده واقعی سرمایه گذاری، کمتر از بازده مورد انتظار خواهد بود.
آیا رشد بورس باعث تورم می شود؟
به عقیده برخی افراد، رشد بورس تورم زا بوده و همگام با رشد بورس، نرخ تورم نیز افزایش می یابد اما باید گفت این عقیده و فکر نادرستی است چرا که بررسی های صورت گرفته خلاف این عقیده را نشان می دهد و رشد بورس تقریبا هیچ اثری بر تورم ندارد.
همانطور که می دانید ورود نقدینگی در هر بازاری موجب افزایش قیمت ها می شود. به عنوان مثال اگر نقدینگی وارد بازار مسکن شود، باعث گرانی مسکن می گردد. بازار خودرو، ارز و … نیز به همین شکل خواهد بود.
حال در نظر بگیرید نقدینگی وارد بازار بورس می شود و سهام متعلق به شرکت ها، در پی افزایش تقاضا و نقدینگی موجود در بازار افزایش می یابد. حال این گران شدن سهام شرکت ها، افزایش نرخ تورم را در پی ندارد چرا که سهام شرکت ها نقشی در سبد خانوار ندارد.
لازم است بدانید برای محاسبه تورم، بانک مرکزی در مرکز آمار سبد کالایی را تعریف و روند قیمت آن را رصد می کنند. در سال ۱۳۸۳ سبد کالایی با ۳۵۹ قلم کالا و خدمات، در ۷۵ شهر منتخب و در ۱۲ گروه کالایی توسط بانک مرکزی تشکیل شد تا با تغییر قیمت آن کالا ها و خدمات، نرخ تورم نیز محاسبه و اندازه گیری شود.
بورس نه تنها تورم زا نیست بلکه می تواند به رشد اقتصادی کشور و افزایش تولیدات و رونق شرکت ها کمک بزرگی بکند البته با این شرط که شرکت ها سرمایه های ریز و درست موجود در بازار را وارد چرخه تولید کنند.
سخن آخر
در ایران بورس و تورم رابطه مستقیمی دارند و هرچقدر تورم رشد کند، رشد بورس هم بیشتر می شود. اما افزایش تورم به دلیل رشد بورس نیست و دلایل خودش را دارد و بورس از دلایل آن نمی باشد. از جمله دلایل رشد نرخ تورم، چاپ پول بدون پشتوانه و افزایش نقدینگی در کشور می باشد.
