اقتصادنیوز: به گفته فردین آقابزرگی، تحلیلگر برجسته بازار سهام، فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل به‌تنهایی نمی‌تواند بازار سرمایه ایران را به زانو درآورد. او معتقد است که جهت‌گیری آینده بورس به ترکیبی از عوامل سیاسی و اقتصادی وابسته است.
آیا تحریم‌ها بورس را فلج می‌کنند؟
با فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، نگرانی‌هایی درباره آینده اقتصادی کشور و بازارهای مالی به وجود آمده است. اما این تحریم‌ها تا چه حد بر بورس اثر می‌گذارند؟ و ارزندگی بازار سهام در مقایسه با سایر بازارهای موازی مانند مسکن، خودرو و سکه چگونه است؟
بازار پیشاپیش اثرات تحریم را هضم کرده است
فردین آقابزرگی در گفت‌وگو با اقتصادنیوز اظهار داشت: بازگشت تحریم‌های شورای امنیت قطعاً تأثیرات منفی بر اقتصاد و بازار سرمایه خواهد داشت، اما بخش زیادی از این اثرات از ماه‌ها پیش در بازار پیشخور شده است.
وی توضیح داد: در بهار امسال، بسیاری از فعالان بازار انتظار توافق میان ایران و آمریکا را داشتند که محقق نشد. این موضوع باعث شد شاخص کل بورس در آن مقطع بیش از ۲۰ درصد و شاخص هم‌وزن حدود ۲۵ درصد رشد کند، اما پس از آن بازار وارد فاز نزولی شد. از اردیبهشت تاکنون، شاخص‌های اصلی بورس حدود ۲۲ تا ۲۳ درصد از اوج سال جاری افت کرده‌اند و بخش عمده‌ای از شوک‌های احتمالی تحریم‌ها در قیمت‌ها منعکس شده است.
چرا بورس همچنان جذاب است؟
آقابزرگی تأکید کرد: اجرای کامل تحریم‌ها هزینه‌های تأمین مواد اولیه و تجهیزات را برای شرکت‌های داخلی افزایش می‌دهد. صنایع بزرگ مانند فولاد، پتروشیمی، پالایشگاهی و فلزات که به تجارت خارجی وابسته‌اند، بیش از سایرین آسیب خواهند دید. افزایش هزینه‌های واردات می‌تواند حاشیه سود این شرکت‌ها را کاهش دهد و سودآوری آن‌ها را تحت فشار قرار دهد.
با این حال، او معتقد است که افزایش نرخ ارز می‌تواند بخشی از این فشار را جبران کند. بالا رفتن قیمت دلار باعث می‌شود ارزش دلاری بازار سرمایه کاهش یابد و در مقایسه با سایر بازارها، ارزندگی بورس جذاب‌تر شود.
تأثیر تحریم‌ها بر صنایع صادرات‌محور
این تحلیلگر بازار سرمایه افزود: صنایعی مانند پالایشی‌ها، پتروشیمی‌ها و فولاد به دلیل وابستگی به چرخه ارزی، بیشترین تأثیر را از تحریم‌ها خواهند پذیرفت. همچنین، دولت به دلیل کسری بودجه و نیاز به منابع مالی، فشار بیشتری بر این صنایع وارد می‌کند تا بخشی از درآمدهای خود را از این گروه‌ها تأمین کند.
او ادامه داد: افزایش هزینه‌های نقل‌وانتقال، از جمله در حمل‌ونقل دریایی، هوایی و زمینی، بار مضاعفی بر دوش فعالان اقتصادی، به‌ویژه شرکت‌های کشتیرانی و حوزه صادرات و واردات، تحمیل خواهد کرد.
واکنش مثبت بورس به تحولات ارزی
آقابزرگی با اشاره به روند شاخص‌های بورسی گفت: شاخص کل بورس از محدوده ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد در ابتدای سال به ۲ میلیون و ۵۰۰ تا ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد رسیده است. این اصلاح قیمتی نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از اثرات تحریم‌ها پیشخور شده است و فعال شدن مکانیسم ماشه لزوماً به معنای سقوط مجدد بازار نیست.
وی افزود: برای مثال، در تاریخ پنجم مهرماه ۱۴۰۴، شاخص کل بیش از ۴۰ هزار واحد (معادل ۱.۵ درصد) رشد کرد. این نشان‌دهنده واکنش مثبت بازار به تحولات ارزی و جریان نقدینگی است که همچنان ظرفیت رشد ملایم را حفظ کرده است.
چالش‌های ناشی از سیاست‌های مالی دولت
این کارشناس بازار سرمایه، بخشی از مشکلات بورس را ناشی از سیاست‌های مالی و بودجه‌ای دولت دانست و گفت: ناترازی‌های انرژی و مالی دولت همچنان پابرجاست. دولت برای جبران کسری بودجه خود تا سقف ۸۰۰ همت اوراق بدهی منتشر خواهد کرد که این موضوع فشار شدیدی بر نقدینگی بازار سرمایه وارد می‌کند و چشم‌انداز کوتاه‌مدت را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
صنایعی که در برابر تحریم‌ها مقاوم‌اند
آقابزرگی با اشاره به صنایعی که کمتر تحت تأثیر تحریم‌ها قرار می‌گیرند، اظهار داشت: صنایع دارویی و غذایی به دلیل وابستگی بیشتر به مواد اولیه داخلی و نبود رقبای خارجی مستقیم، در شرایط تحریم می‌توانند حتی وضعیت بهتری پیدا کنند. این صنایع در بازار داخلی یکه‌تاز هستند و محصولاتشان کمتر تحت فشار محدودیت‌های بین‌المللی قرار می‌گیرد.
چشم‌انداز بازار: کف نسبی یا رشد ملایم؟
این تحلیلگر درباره آینده بازار گفت: با وجود ابهامات سیاسی و اقتصادی، بازار سرمایه به کف‌های نسبی خود رسیده است و انتظار ریزش‌های سنگین‌تر وجود ندارد. با این حال، رشد سریع و پرشتاب نیز محتمل نیست. شاخص بورس احتمالاً در مسیر رشد ملایم حرکت خواهد کرد و تنها در صورت انتشار اخبار مثبت یا گزارش‌های قوی شرکت‌ها می‌توان انتظار جهش‌های مقطعی داشت.
بورس، همچنان گزینه‌ای جذاب
آقابزرگی در پایان تأکید کرد: با وجود فشارهای ناشی از تحریم‌ها، در مقایسه با بازارهای موازی مانند مسکن، خودرو و سکه، سطح ارزندگی بورس همچنان بالاتر است. این بازارها در رکودی عمیق‌تر از بورس به سر می‌برند. بنابراین، سرمایه‌گذاران می‌توانند بورس را به‌عنوان گزینه‌ای جذاب در سبد دارایی خود در نظر بگیرند.
او نتیجه‌گیری کرد: فعال شدن مکانیسم ماشه به‌تنهایی نمی‌تواند بورس را زمین‌گیر کند. مسیر آینده این بازار به ترکیبی از متغیرهای سیاسی، اقتصادی و تصمیمات داخلی بستگی دارد.
همچنین بخوانید: زمان مجمع ۹ شرکت بورسی
