اوراق اختیار فروش تبعی به نوعی بیمه کردن سهام می باشد و ابزاری است که در بازارهای نزولی می تواند به کنترل جو هیجانی و بهبود اوضاع کمک کند. هدف از انتشار اوراق اختیار فروش تبعی اطمینان بخشی به سهامداران در خصوص ارزندگی سهم و حفظ منافع آن ها می باشد. این اوراق باعث اطمینان بخشی به سهامداران می شود و می تواند نقش مهمی در جمع آوری صف های فروش داشته باشد. اگر دقیقا نمی دانید اوراق اختیار فروش تبعی چیست در ادامه در خصوص تعریف اوراق اختیار فروش تبعی، مزایا، معایب و ویژگی های آن اطلاعات کاملتری تقدیمتان می کنیم:

اوراق اختیار فروش تبعی چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

اوراق اختیار فروش تبعی به نوعی بیمه کردن سهام است. این اوراق توسط شرکت عرضه کننده سهام به فروش میرسد و براساس آن شرکت متعهد می شود تعداد معینی از سهام شرکت را به قیمت مشخص (قیمت اعمال) و در تاریخ معین (تاریخ اعمال) از سهامدار بخرد. شرکتی که قصد انتشار اوراق اختیار فروش تبعی دارد قبل از انتشار این اوراق اطلاعیه ای را (اطلاعیه عرضه اوراق) منتشر کرده و در آن ویژگی های آن را اعلام می نمایند.

اوراق اختیار فروش تبعی ابزاری برای کاهش ریسک سرمایه گذاری در بازار بورس می باشد. شرکت عرضه کننده اوراق اختیار فروش تبعی طبق دستورالعمل عرضه اوراق اختیار فروش تبعی پس از اخذ مجوز از بورس اقدام به انتشار این اوراق می کند.

بیشتر بخوانید: اختیار معامله در بورس به چه معناست و چه مزایایی دارد؟

ویژگی های اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟

1. قابلیت معامله ندارند.
2. اوراق اختیار فروش تبعی حداکثر به میزان تعداد سهام پایه سهامدار تخصیص می یابد نه بیشتر. در صورتی که تعداد اوراق اختیار فروش تبعی سهامدار از تعداد سهم پایه تحت مالکیت وی در پایان روز بیشتر شود، اوراق اختیار فروش‌ تبعی مازاد، باطل می شود و شرکت عرضه کننده تعهدی در قبال آن ندارد.
3. سقف خرید اوراق اختیار فروش تبعی در اطلاعیه عرضه با عنوان (سقف خرید) ذکر می شود.
4. مبلغی که در ازای خرید اوراق اختیار فروش تبعی پرداخت می شود غیرقابل برگشت می باشد.
5. بعد از گذشت “تاریخ اعمال” سهامدارانی که اقدام به خرید اوراق اختیار فروش تبعی نموده اند قادر به فروش این اوراق نیستند.
6. اشخاص حقوقی که تعداد ۱ میلیون و یا بیشتر اوراق اختیار فروش تبعی بخرند موظفند اختیار خرید تبعی را در همان روزی که سهام پایه و اوراق اختیار فروش تبعی را خریده اند واگذار کنند.
7. در بورس ایران الزامی است سرمایه گذار حتماً سهام شرکت مورد نظر را داشته باشد و پس از آن اقدام به خرید این اوراق کند.
8. این اوراق شبیه اوراق اختیار فروش اروپایی هستند زیرا افرادی که اقدام به خرید اوراق اختیار فروش تبعی می نمایند تا زمان رسیدن به تاریخ سررسید حق فروش آن را ندارند.
9. ساعت معامله اوراق اختیار فروش تبعی توسط عرضه کننده ۱۲ تا ۱۲:۳۰ و به صورت حراج پیوسته می­باشد.
10. کارمزد کارگزاران خریدار و فروشنده اوراق اختیار فروش تبعی ۴ /۰ درصد بوده و از حق نظارت سازمان و سایر هزینه های معاملاتی معاف می­باشد.

مواردی که در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی ذکر می شود

همان طور که در بخش اوراق اختیار فروش تبعی چیست گفته شد شرکتی که قصد انتشار اوراق اختیار فروش تبعی دارد قبل از انتشار اطلاعیه ای تحت عنوان اطلاعیه عرضه منتشر می کند که افراد باید قبل از اقدام به خرید آن را مطالعه کرده و با ویژگی های آن آشنا شوند. طبق دستورالعمل عرضه اوراق اختیار فروش تبعی، فرم اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی شامل موارد زیر است:

• سهم پایه: سهمی که اوراق اختیار فروش تبعی مبتنی بر آن است.
  قیمت اعمال (exercise price): قیمتی است که عرضه کننده تعهد می‌کند سهام پایه اوراق اختیار فروش تبعی را در تاریخ اعمال با آن قیمت تسویه نماید.
• تاریخ اعمال (exercise date): تاریخی است که برای اعمال اوراق اختیار فروش تبعی تعیین می‌شود.
• کارگزار عرضه کننده: کارگزاری که به عاملیت از “عرضه کننده”، عرضه “اوراق اختیار فروش تبعی” را انجام میدهد.
• دوره معاملاتی: فاصلۀ بین اولین روز معاملاتی و آخرین روز معاملاتی اوراق اختیار فروش تبعی است.
• سقف خرید: حداکثر تعداد اوراق تبعی است که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی می‌تواند خریداری شود.
• کل حجم عرضه: سقف اوراق اختیار فروش تبعی که از سوی عرضه‌کننده طی دوره معاملاتی عرضه خواهد شد.
• حداقل حجم عرضه روزانه: حداقل عرضه اوراق اختیار فروش تبعی توسط عرضه کننده در یک روز است.
• قیمت عرضه اوراق تبعی: قیمتی که این اوراق در بازار توسط شرکت ناشر فروخته می شود را قیمت عرضه می گویند و در هر روز فرمول مشخصی محاسبه می گردد. قیمتی است که در هر روز ” اوراق اختیار فروش تبعی” با آن قیمت به بازار عرضه میشود.

در زیر نمونه ای از یک اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی را ملاحظه می کنید:

ساز و کار اجرایی اعمال اوراق اختیار فروش تبعی چگونه است؟

– اگر در تاریخ اعمال قیمت پایانی سهم بزرگتر یا مساوی قیمت اعمال باشد این اوراق قابل اعمال نیستند.

– اگر در تاریخ اعمال قیمت پایانی سهم کمتر از قیمت اعمال باشد سهامدار می تواند درخواست اعمال اوراق اختیار فروش تبعی را تا ساعت ۱۳ آن روز از طریق کارگزاری به بورس ارسال کند. بعد از ارسال درخواست اعمال اوراق اختیار فروش تبعی به بورس سهم به قیمت اعمال به عرضه کننده منتقل شده و مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم به دارنده اورق پرداخت می شود. این پرداخت می تواند به صورت نقدی و یا واگذاری سهم صورت گیرد.

– ساز و کار اجرایی اعمال اوراق اختیار فروش تبعی به این صوت است که فروشنده اوراق متعهد می شود تا اوراق را به قیمتی حداقل ۲۰ درصد بالاتر از قیمت فروش آن خریداری کند. اما با توجه به اینکه حدود ۰.۵ درصد از قیمت سهام در ابتدا بابت ورقه اختیار فروش از سرمایه گذار اخذ می شود می توان به کسب سود حداقل ۱۹ درصدی پس از کسر کارمزد کارگزاری در پایان دوره اطمینان داشت که این رقم در صورت رشد قیمت سهم با بازدهی نامحدود همراه است.

– عرضه کننده اوراق اختیار فروش تبعی باید قبل از برگزاری مجمع به منظور تقسیم سود یا افزایش سرمایه سهم پایه اوراق اختیار فروش تبعی را تسویه کند.

مزایا و معایب اوراق اختیار فروش تبعی

از مزایای اوراق اختیار فروش تبعی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• تضمین حداقل سود از پیش تعیین ­شده و فراهم ساختن فرصت کافی برای سهامدار جهت تصمیم ­گیری در خصوص نگهداری یا فروش سهام.
• از مزایای اوراق اختیار فروش تبعی برای سهامداران عمده این است که می توانند بوسیله این اوراق از سهام خود حمایت کنند و ریسک سرمایه گذاری خود را کاهش دهند.
• اعتماد سرمایه گذاران برای خرید سهام پایه ای که اوراق اختیار فروش تبعی برای آن منتشر شده بیشتر می شود و تقاضا برای خرید این سهم افرایش پیدا می کند.
• سهامداران خرد نیز از مزایای انتشار اوراق اختیار فروش تبعی برخوردار می شوند و ریسک کمتری متوجه سرمایه آن ها می باشد.
• سهامداران با توجه به حداقل سود مورد انتظاری که در آینده نصیبشان خواهد شد، از نوسانات مقطعی بازار سرمایه، هراسی نداشته و با کاهش قیمت سهامشان از بازار خارج نمی شوند.
• با خرید این اوراق ریسک نوسانات منفی سهام کاهش می یابد.

از معایب اوراق اختیار فروش تبعی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• عدم وجود بازار ثانویه برای معاملات اوراق اختیار فروش تبعی
• الزام داشتن سهام پایه به هنگام خرید این اوراق
• برای هر کد معاملاتی سقف خرید وجود دارد.
• صرف عرضه اوراق اختیار فروش نمی‌تواند تضمینی برکسب سود مورد انتظار باشد.
• تعهد عرضه کننده این اوراق پس از گذشت تاریخ اعمال تمام می شود.

این نوشته در خصوص اوراق اختیار فروش تبعی چیست نگارش شد زیرا به نظر میرسد این روزها این سوال برای خیلی ها بوجود بیاید که منظور از اوراق اختیار فروش تبعی چیست و این ابزار چگونه می تواند به بهبود باوضاع بورس کمک کند. در روزهای گذشته شاهد اعلام آمادگی برخی شرکت ها برای انتشار اوراق اختیار فروش تبعی بودیم مانند پیشنهاد انتشار اوراق فروش تبعی توسط شرکت تامین سرمایه بانک ملت (تملت) و همچنین اعلام آمادگی شرکت های زنجیره ای افق کوروش برای انتشار اوراق اختیار فروش تبعی.

افق کوروش برای انتشار اوراق اختیار فروش تبعی آماده شد

پیشنهاد انتشار اوراق فروش تبعی توسط شرکت تامین سرمایه بانک ملت (تملت)

به گفته محمود گودرزی معاون بازار بورس،حمایت از بازار با استفاده از ساز و کار حمایتی اوراق اختیار فروش تبعی یکی از برنامه های در دست اجراست و به منظور آشنایی هرچه بیشتر سرمایه گذاران، بورس تهران دوره های مجازی آشنایی با اوراق اختیار فروش تبعی را از هفته آینده برگزار خواهد کرد و زمان برگزاری این دوره ها  از طریق تارنمای رسمی بورس، اعلام می شود. همچنین جزوه آموزشی در این خصوص در دست تهیه است که به زودی در اختیار فعالان محترم بازار قرار خواهد گرفت.