هدف از انتشار این مقاله بیان صورت های مالی چیست؟ و بررسی کامل انواع صورت های مالی اساسی می باشد.
برای تحلیل بنیادی به اطلاعات زیادی نیاز داریم که یکی از آن اطلاعات صورت های مالی شرکت ها می باشد این صورت های مالی شامل ترازنامه، صورت حساب سود و زیان ،صورتحساب گردش وجوه نقد و صورت حساب سود و زیان جامع است، که ما با استفاده و تجزیه و تحلیل آنها می توانیم میزان تولید و وضعیت فروش، سود و ضرر مالی و ریسک های مالی شرکت ها را مورد بررسی قرار دهیم.
بیشتر بخوانید: بررسی جامع تحلیل بنیادی(فاندامنتال)
صورت های مالی چیست؟
نتیجه فعالیت‌ها، سود، زیان و… شرکت که در مدت یک دوره مالی جمع آوری و طبق اصول تنظیم شده و استانداردهای مربوطه در گزارش هایی ارائه خواهد شد که به آنها ” صورت های مالی ” گفته می گویند.
بررسی و تجزیه و تحلیل صورت های مالی اساسی باعث خواهد شد تا افرادی مثل مدیران شرکت‌ها، بستانکاران، صاحبان سرمایه و سرمایه‌گذاران بتوانند از وضع مالی شرکت‌های سهامی مورد نظر در دوره های مختلف باخبر شوند. برای اطلاع بیشتر از صورتهای مالی شرکت‌ها سایت codal.ir منبع مناسبی می باشد.
بیشتر بخوانید: برای سرمایه گذاری در بورس از کجا شروع کنم؟
هدف صورت های مالی چیست؟
هدف صورت های مالی ارائـه اطلاعات دقیق و خالص و طبقه‌بندی شده درباره، عملکرد مالی، وضعیت مالی، و … واحد تجاری می باشد تا به استفاده‌کنندگان از صورتهای مالی شرکت ها برای اخذ تصمیمات اقتصادی کمک کند.
تهیه صورت های مالی باید منصفانه و بدون هیچ آیتم حدفی صورت گیرد تا استفاده کنندگان از آن بتوان اطلاعات درست و صحیحی را استخراج نمود و در نهایت تصمیم درست بگیرند.
انواع مختلف صورت های مالی
- ترازنامه
- صورت سود و زیان انباشته
- صورت حساب گردش سود و زیان جامع
- صورت گردش وجوه نقد
- صورت مالی میان دوره ای
- صورت سرمایه
مهم ترین و کاربردی ترین صورت های مالی، صورت مالی های شماره های ۱ تا ۴ می باشد که به آنها “صورت های مالی اساسی” می گویند که در ادامه مطلب به شرح کامل آنها می پردازیم.
۱. ترازنامه
ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ یکی از انواع صورت های مالی می باشد ﮐﻪ در ﭘﺎﯾﺎن ﻫﺮ دوره ﻣﺎﻟﯽ موقعیت مالی موسسه که شامل اﻃﻼﻋﺎتی درباره ﮔﺰارش داراﯾﯽ ها، ﺑﺪﻫﯽﻫﺎ و ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم است را ﻓﺮاﻫﻢ می‌کند.
ترازنامه جزو صورت های مالی اساسی می باشد و نمایان کننده، انعطاف پذیری سازمان، ساختار مالی و میزان نقدینگی سازمان است. بطور کلی ترازنامه یک گزارش کامل از وضعیت مالی شرکت می باشد و به بررسی جزئیات سود و زیان و درآمدها نمی پردازد.
معادله اساسی حسابداری یا معادله ترازنامه بصورت زیر می باشد:
دارایی سازمان = بدهی + سرمایه (حقوق صاحبان سهام)
عناصر اصلی و سه‌گانه ترازنامه :
- دارایی‌ها
- بدهی‌ها
- حقوق صاحبان سهام
دارایی‌ها، همان منابع و اموال شرکت می باشد که قابلیت نقدشوندگی دارند و بطور کامل در اختیار شرکت هستند.
بدهی ها همان دارایی ها و تعهدات افراد دیگر می باشد که نزد شرکت است و به عنوان بستانکار شرکت هم معرفی خواهند شد.
حقوق سهامداران بیان کننده حق و حقوق مالی صاحبان شرکت یا سهامداران از دارایی های شرکت می باشد. زمانی که شرکت بدهی های خود را از محل دارایی های خود، تسویه کند هرچه باقی ماند حقوق صاحبان سهام میباشد.
بیشتر بخوانید: ویژگی‌های یک تریدر موفق چیست؟
۲. صورت سود و زیان
به صورت سود و زیان، صورتحساب درآمد یا صورت حساب عملیات هم گفته می‌شود. به طور کلی صورت سود و زیان به عنوان یکی از صورت های مالی اساسی، خلاصه‌ای از درآمدها و هزینه‌های واحد تجاری برای یک دوره زمانی (۱ ماهه، ۳ ماهه، ۶ ماهه و یک‌ساله) می باشد.
در واقع صورت حساب سود و زیان، سود یا زیان دهی شرکت را نشان میدهد که این سود یا زیان در نتیجه عملیات و تصمیمات مالی شرکت به وجود آمده است و بیانگر عملکرد شرکت در یک زمان مشخص می باشد محاسبه سود و زیان از دو روش یک مرحله ای و دو مرحله ای انجام می شود.
روش یک مرحله‌ای محاسبه سود و زیان
در این روش همه درآمدها لیست و محاسبه سپس همه هزینه ها لیست و محاسبه می شود. بعد از انجام این مراحل اختلاف این دو مقدار را به دست می آوریم اگر این مقدار مثبت بود، یعنی میزان سود شرکت در یک دوره خاص و اگر منفی بود به معنای میزان ضرر شرکت در دوره خاص می باشد.
روش دو مرحله‌ای محاسبه سود و زیان
در روش دو مرحله ای در ابتدا درآمدها و هزینه های عملیاتی محاسبه می شود و بعد از آن درآمدها و هزینه های غیر عملیاتی محاسبه خواهد شد. در نهایت از اختلاف و تفاضل بین این دو مرحله میزان سود یا زیان پیش از کسر مالیات به دست خواهد آمد.
صورت سود و زیان خلاصه‌ای از درآمدها و هزینه‌های واحد تجاری برای یک دوره زمانی مشخص می باشد که در ادامه به بررسی آنها و انواع آن خواهیم پرداخت.
بررسی درآمدها در روش دو مرحله ای سود و زیان
درامدها باعث افزایش سرمایه می شود و ماهیت حساب درامد همیشه بستانکار می باشد و یا ثبت بستانکار افزایش خواهد یافت.
درآمدها در صورت سود و زیان به دو صورت درآمدهای عملیاتی و غیر عملیاتی می باشد که؛درآمدهای عملیاتی، درآمدهایی می باشند که در نتیجه فعالیت های شرکت در راستای اساسنامه به دست خواهد آمد. استمرار رشد این گروه از درآمدها میتواند نقطه قوت یا ضعف شرکت باشد.
درآمدهای غیر عملیاتی، درآمدی است که در نتیجه فعالیت شرکت بدست نخواهد آمد. بطور مثال زمینی که برای شرکت خریداری و بعد از اینکه به فروش می رسد، درآمد حاصل از آن درآمد غیر عملیاتی می شود.
بیشتر بخوانید: ۹ باور غلط سرمایه گذاران در بورس
بررسی هزینه ها در روش دو مرحله ای سود و زیان
به طور کلی هزینه‌ها باعث کاهش سرمایه می باشند. انواع هزینه‌ها به شرح زیر است:
- بهای تمام شده کالا
بهای تمام شده کالا هزینه ای می باشد که شرکت برای تولید محصولات خود مصرف خواهد کرد و به آن هزینه عملیاتی گفته می‌شود. این هزینه‌ها به‌صورت مستقیم تبدیل به تولید شده و یا زمینه‌های لازم برای تولید را فراهم می نماید.
- سایر هزینه‌های عملیاتی
سایر هزینه های عملیاتی شامل، هزینه های بازاریابی، فروش، هزینه‌ها اداری و مالی شرکت هستند و این هزینه ها ارتباط مستقیم با تولید شرکت ندارند اما امکان حذف آنها از سازمان هم نیست چون از الزامات برای بقای سازمان می باشند.
- هزینه‌های غیر عملیاتی
به کلیه هزینه‌هایی که در چارچوب هزینه بهای تمام شده کالا و هزینه‌های اداری و مالی و توزیع و فروش قرار نگیرد هزینه‌های غیرعملیاتی می‌گویند. این دسته از هزینه‌ها دائمی نیستند و با نوع عملکرد شرکت مرتبط نیستند.
- هزینه‌های مالی
هزینه‌های مالی شامل هزینه‌های دریافت وام و تامین مالی شرکت می باشد که بر عهده آن است. این هزینه‌ها اهمیت خاصی دارند چون طبقه‌بندی مستقلی نسبت به سایر هزینه‌ها دارند. بخش بزرگی از این هزینه‌ها شامل هزینه بهره و سایر هزینه‌های مرتبط با تحصیل وام میباشد.
۳. صورت گردش وجوه نقد
صورت گردش جریان وجوه نقد یکی از انواع صورت های مالی اساسی می باشد و بیان کننده یک خلاصه از جریانات نقدی در یک مدت زمان مشخص می باشد که در نتیجه عملیات، سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های تامین مالی می باشد یعنی یک منعکس کننده کامل از فعالیت های تبادل پولی بین شرکت با سازمان های دیگر است.
در واقع صورت گردش وجه نقد بیان کننده این است که چه میزان وجه نقد بابت فعالیت‌های شرکت در سیکل مالی آن، وارد یا خارج شده است. با تحلیل صورت گردش وجوه نقد، شرکت میتواند برای ادامه و ماندگاری در آن فعالیت یا افزایش سرمایه‌گذاری تصمیمات لازم را بگیرد.
فعالیت های اقتصادی که باعث به دست آوردن وجوه نقد خواهند شد، شامل فعالیت های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی می باشد. در فعالیت های عملیاتی که منبع اصلی کسب درآمد شرکت می باشد، درآمد های نقدی از طریق فعالیت اصلی شرکت به دست خواهد آمد.
بیشتر بخوانید: ایده برای سرمایه گذاری با ۱۰۰ میلیون تومان
با بررسی صورت جریان وجوه نقد نتایج زیر به دست می آید:
- توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های خود
- داخلی یا خارجی بودن منابع تامین مالی عملیات تجاری شرکت
- توانایی شرکت در پرداخت سود به سهامداران
- انعطاف پذیری شرکت در زمینه تامین مالی عملیات تجاری یا تولیدی خود
منابع قابل شناسایی برای جریانات نقدی شرکت
- عملیاتی
جریانات نقدی عملیاتی برگرفته از فعالیت‌های اصلی شرکت و درآمد ایجاد شده توسط آنها میباشد. بطور کلی این جریانات در اثر فعالیت‌های عملیاتی شرکت و همچنین اثرات نقدی مبادلات و رویدادهای اقتصادی میباشد که در تعیین سود عملیاتی وارد خواهد شد.
- سرمایه‌گذاری
این جریانات نتیجه ی فعالیت‌های سرمایه‌گذاری شرکت شامل اعطای وام و وصول اقساط آن، خرید و فروش دارایی‌های ثابت که انتظار می‌رود برای شرکت درآمد ایجاد کنند و خرید و فروش اوراق بهادار می باشد.
- مالی
این جریانات نقدی در نتیجه ی فعالیت‌های تامین مالی شامل استقراض وجه نقد از اعتبار دهندگان و بازپرداخت مبلغ استقراض شده و دریافت منابع از مالکان و بازگشت سرمایه‌گذاری آنها میباشد.
بیشتر بخوانید: توصیه هایی برای مدیریت سرمایه گذاری در بورس
۴. صورت سود و زیان جامع
و چهارمین مورد از انواع صورت های مالی صورت سود و زیان جامع می باشد. به گزارشی که همه تغییرات افزایشی یا کاهشی ناشی از درآمدها یا هزینه ها چه تحقق‌یافته و چه تحقق‌نیافته را در طی یک دوره مالی نشان می دهد؛ صورت سود و زیان جامع می گویند این گزارش کامل تر و جامع تر بوده و می تواند در ارزیابی میزان سود و زیان یک شرکت بسیار موثر باشد.
صورت سود و زیان جامع مواردی که اشاره می کنیم را به ترتیب زیر نشان می دهد:
- سود یا زیان خالص دوره طبق صورت سود و زیان
- سایر درآمدها و هزینه های شناسایی‌شده به تفکیک
نمونه‌هایی از مدل درآمدها و هزینه‌ها :
- مبلغ تجدید ارزیابی سرمایه گذاری ها که تحت عنوان دارایی غیر جاری طبقه‌بندی می‌شوند
- درآمدها و هزینه های ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت مشهود
صورت سود یا زیان جامع باید موارد زیر را دربر داشته باشد:
- سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده به تفکیک
- سود یا زیان خالص دوره طبق صورت سود یا زیان
به‌عنوان نمونه مواردی مانند درآمدها و هزینه‌های ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت مشهود، منبع تجدید ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها که تحت عنوان دارایی غیر جاری دسته بندی می‌شوند، تفاوت‌های تسعیر ارز، درآمدها و هزینه‌هایی که بر اساس استانداردهای حسابداری در حقوق صاحبان سهام منظور می‌گردد، در این نوع از صورت های مالی تاثیر می‌گذارند.
