شاید شمایی که الان دارید این متن را میخوانید سریعا میخواهید بدانید که چه قرار است در این بازار اتفاق بیوفتد! لطفا کمی صبر کنید. اجازه دهید با یک پیش مقدمه به سراغ بازار برویم.
بازار سرمایه این روز ها در اقتصاد کشور جایگاهی پیدا کرده که روزی تمامی فعالین در این بازار آرزوی چنین روز هایی را داشتند. نمیخواهم بگویم جایی که الان ایستاده ایم ایده آل ترین جایگاه بازار متصور ماست. خیر اصلا اینچنین نیست ولی برای رسیدن به همین نقطه هم کم زحمتی کشیده نشده است.
در ابتدای نگارشم سریعا به سراغ این موضوع رفتم چون خیلی برایم ارزشمند است تا اهالی مرتبط و سرمایه گذاران خرد و کلان در بازار سرمایه برای جایگاه کنونی بازار ارزش قائل باشند و چنین ارزشی در اقتصاد کشور را به فال نیک گیرند. چرا !
چون نهادینه کردن فرهنگ سرمایه گذاری صحیح در جامعه ای که مردمان آن سال های متمادی به سرمایه گذاری های نادرست پرداخته اند و هیچگاه دید کاملی نسبت به این موضوع بسیار مهم نداشته اند، کاری بس دشوار بوده است.
خب شاید الان این سوال در ذهن شما باشد که سرمایه گذاری صحیح چه ویژگی هایی میتواند داشته باشد؟
در اینجا میخواهم خیلی خیلی سریع و کوتاه دو ویژگی اصلی و مهم سرمایه گذاری صحیح را عنوان کنم:
۱) مهمترین و اصلی ترین عامل برای یک سرمایه گذار سود آن سرمایه گذاری میباشد. سودی که در بین بازار های مختلف بیشترین باشد. فکر کنم نیازی نباشد در مورد بازدهی بازار های مختلف توضیح بدم. چیزی که عیان است چه حاجت به بیان است.
۲) دومین نکته مهم این است که بدانیم آیا این سود کسب شده حلال بوده و یا به زیان گروه کثیری از جامعه منجر شده است. در اینجا باید یادآور شوم که سرمایه گذاری در بازار سرمایه به صورت مستقیم و مولد بر صنایع مختلف تولیدی تاثیر گذار بوده و باعث افزایش تولید و نهایتا رشد اقتصادی میشود. در ضمن از آن جایی که این بازار کاملا حرفه ای و هوشمند است پس نیاز است با آن کاملا به صورت حرفه ای برخورد کنیم چون در بازاری هستیم که هم سود داریم و هم زیان.
خب تا اینجای صحبتمان بیشتر بر این موضوع تاکید کردیم که اکنون در این بازار در جایگاهی هستیم که باید بیش از پیش از آن حمایت کنیم.
حالا بریم سراغ بازار …
میخواهیم شرایط کنونی و آینده بازار سرمایه را از جهات مختلف بررسی و نهایتا نتیجه گیری کنیم.
فکر نکنم کمتر کسی باشد که در این روز ها از حباب در بورس نشنیده باشد! حباب! حباب! حباب!
این واژه ای است که بسیار راحت از زبان خیلی ها بیرون می آید. در یک بازار حباب زمانی اتفاق می افتد که ارزش ذاتی و واقعی در آن بازار کمتر از قیمت باشد.
آیا شرایط کنونی و کلی بازار سرمایه در تمامی شرکت ها به این شکل است؟!
وقتی از واژه حباب استفاده میکنیم باید دقیق از مختصات و اندازه آن بگوییم. نمیخواهم بگویم که به صورت صرف در بازار حباب داریم یا خیر. ولی همیشه در این بازار شرکت هایی بوده اند که قیمت های آن ها چندین برابر ارزش ذاتی سهم معامله میشده است. پس بصورت کلی و صد درصدی بازار سرمایه حباب ندارد و سهم ها و شرکت های زیادی هستند که زیر قیمت ارزش واقعیشان معامله میشوند. این مطلب را تا اینجا داشته باشید.
درباره پیش بینی وضعیت بازار سرمایه و شاخص بورس در سال ۹۹ بیشتر بخوانید
مطلبی دیگر که از اهمیت خاصی برخوردار است، بحث ورود نقدینگی های جدید توسط افراد حقیقی به بازار است. بازار سرمایه از نظر اندازه در مقایسه با بازار پول در سال های گذشته بسیار بسیار کوچکتر بوده است و اینکه در این یکی دو سال اخیر در مرکز توجه همگان قرار گرفته به این دلیل است که بازار های موازی این بازار مثل بازار مسکن ، سکه ، ارز و خودرو و … در رکود قرار داشته اند.
سیل نقدینگی جدید وارد شده به بازار در همین ۲۵ روز معاملاتی گذشته در سال جدید برابر عدد ۲۸ هزار و ۸۷۸ میلیارد تومان بوده است که تقریبا با کل مبلغ ورودی به بازار در سال ۹۸ برابری میکند.
نکته دیگر قابل توجه این موضوع است که جو روانی حاکم بر تصمیمات اقتصادی مردم در این روز ها، سرمایه گذاری در بورس است. این روز ها مهمترین موضوع گفتگو عوام و خواص در کوچه ها و خیابان ها و هم چنین دورهمی های خانوادگی چیزی جز سرمایه گذاری در بورس نیست.
در کنار این ها شاید یکی از عوامل بسیار تاثیر گذار بر بورس ایران در این شرایط ، حمایت های قابل توجه دولت فعلی از این بازار است. در شرایط کنونی دولت فعلی با کسری بودجه ای شدید تر از دولت های قبل مواجه است و با توجه به شرایط تحریم های سختگیرانه و افت قیمت جهانی نفت و پیرو آن کاهش درآمد های نفتی بدنبال تامین این کسری از بازار سرمایه است.
به همین منظور دولت با توجه به فرصت پیش آمده و اقبال مردم به بازار با فروش بخشی از شرکت های خود در این بازار در شرایط فعلی و آینده ای نزدیکم قصد دارد تا بخشی از این کسری را از این راه تامین کند.
اما سوال مهم این است که دولت تا چه اندازه میتواند و تواناست تا از این بازاری که روز به روز مورد توجه عموم قرار میگیرد، حمایت کند و به بهترین روش ممکن تامین مالی کند! چیزی که تا اینجا مشخص بوده این است که دولت نتوانسته آن طور که باید و شاید شرکت هایش را به بازار عرضه کند و رشد شارپی اخیر در بازار از قدرت نسبی نقدینگی حقیقی وارد شده به بازار نسبت به عرضه ها در بازار بوده است.
از آن جایی که ارزش روز کل شناوری سهام های قابل معامله در بازار در حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان میباشد، پس شاید با توجه به حجم ورودی پول ها به بازار، عرضه هر چه سریعتر ETF های دولتی بتواند تا حدودی رشد های سریع و شارپی بازار رو کنترل کند.
بیشتر بخوانید: صندوقهای ETF دولتی بخریم یا نخریم؟
با توجه به مطالبی گفته شده پیشبینی میشود با روندی که شاهد آن هستیم و تغییر مسیر نقدینگی از بازار های مختلف به سمت بازار سرمایه و تداوم این تزریق ها، بازار همچنان در سه ماهه اول روند شارپی خود را داشته باشد. نکته قابل توجه جنس پول های ورودی جدید به بازار میباشد که از نوع چسبنده میباشد. معمولا افرادی که از بازار های با چسبندگی قیمتی بالا مثل بازار مسکن به بازار سرمایه کوچ میکنند، انتظار دارند که سرمایه گذاری آن ها دو تا سه برابر رشد کند. در واقع میتوان امیدوار بود که پول های جدید با دید بلند مدت در این بازار سرمایه گذاری میشوند.
هم چنین پیشبینی میشود با ورود عرضه های دولتی بیشتر در آینده، در ۳ ماهه دوم با بازار متعادل تری با روند مثبت رو به رو باشیم. همچنین میتوان متصور شد تا درصورت کمرنگ شدن ویروس کرونا در جهان، تقاضای جهانی برای کامودیتی ها افزایش یابد و در پی آن تولیدات جهانی نیز افزایش یابد که میتوان نتیجه گرفت در صورت پیمودن مسیر درست در بازار و بازیگری صحیح دولت در این مسیر، روند رو به جلو بازار در ۶ ماهه دوم نیز ادامه دار باشد.
نتیجه این که امسال با توجه به موارد گفته شده بازاری با روند مثبت گاه با شیب تند و گاه با شیب ملایم تری پیش روی سرمایه گذاران خواهد بود. لذا تا مادامی که در متغیر های سیاسی اقتصاد کلان نظیر جنگ، کسری بودجه، رفع تحریم ها، سیاست پولی انقباضی، کاهش چشمگیر قیمت های جهانی و ثبات اقتصاد سیاسی کشور و … ، تغییرات زیادی نداشته باشیم، میتوان بازار سرمایه را به عنوان بازار محور سرمایه گذاری در سال جاری معرفی کرد.
و در آخر با توجه به اینکه ارزش دلاری بازار سرمایه در شرایط فعلی در بالاترین قیمت خود یعنی چیزی حدود ۲۳۰ میلیارد دلار قرار دارد و اینکه با ادامه روند مثبت بازار پیش بینی میشود تا این قیمت به عدد های بالاتری نیز برسد، لذا در ماه های آینده انتظار میرود تا دولت با افزایش نسبی نرخ دلار، ارزش دلاری بازار سرمایه را تعدیل کند تا ارزش بازار ها از نظر دلاری نیز تعدیل شود.