بعد از افزایش سرمایه شرکت ها از محل آورده نقدی و مطالبات سهامداران، تعدادی سهام به عنوان حق تقدم به سهامداران تعلق می گیرد که سهامداران در مهلت قانونی دو ماهه فرصت خواهد داشت تا حق تقدم ها را به فروش رسانند یا با واریز ۱۰۰ تومان به ازای هر سهم حق تقدم به حساب شرکت مربوطه، حق تقدم ها را به سهام عادی تبدیل نمایند. حال در این بین سهامدارانی هستند که با سازوکار حق تقدم ها آشنا نبوده و یا از یاد می برند که حق تقدم های تعلق گرفته را بفروشند یا تبدیل نمایند، در این صورت حق تقدم ها به حق تقدم های استفاده نشده تبدیل شده و مدیریت‌شان از دست سهامدار خارج می گردد. در این شرایط شرکت حق تقدم های استفاده نشده را در یک پذیره نویسی عمومی به فروش می رساند و مبالغ حاصل را به حساب سهامداران واریز می کند. این پروسه زمانبر بوده و گاها تا چندین ماه طول می کشد.
حالا طبق تازه ترین خبرها، رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمایه‌ای سازمان بورس از برنامه واریز وجوه حق تقدم های استفاده نشده از طریق سامانه سجام خبر داده است. احمد لطفی گفته است به دنبال اصلاح دستورالعمل فعلی هستیم تا به این واسطه وجوه حق‌تقدم استفاده نشده برای سهامداران سجامی، بلافاصله پس از افزایش سرمایه از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به حساب سهامداران واریز شود.
وجوه از طریق سجام واریز خواهد شد
به گزارش سبدگردان هدف، احمد لطفی، رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمایه‌ای سازمان بورس در هفدهمین نشست گروهی خبرنگاران با مدیران سازمان بورس، اظهار کرد: طبق آمارهای مجوز افزایش سرمایه صادره در سه سال گذشته و با عنایت به ماده ۱۴ قانون حداکثر استفاده توان تولید و خدماتی کشور، مبنی بر اینکه شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس می‌توانند هر پنج سال یکبار مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌های خود را به حساب سرمایه منظور کنند، در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰، عمده افزایش سرمایه‌های انجام شده از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها بوده است.
وی ادامه داد: در سال ۹۹ حدود نیمی از افزایش سرمایه‌های انجام شده مربوط به مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها بوده و در سال ۱۴۰۰، حدود ۶۰ درصد از این طریق انجام شده است و در این سال حدودا ۲۶۹ هزار میلیارد تومان از محل مازاد تجدید ارزیابی‌ها به حساب سرمایه منظور شد.
لطفی تشریح کرد: بر اساس آمار مجوزهای افزایش سرمایه صادره طی ده ماه گذشته از سال ۱۴۰۱ و با عنایت به معافیت مالیاتی درنظرگرفته شده در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ برای افزایش سرمایه از محل سودانباشته، حدود ۷۰ درصد افزایش سرمایه‌ها از محل سود انباشته و اندوخته‌ها صورت گرفته است. لازم به ذکر است ۳۵ هزار میلیارد تومان افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی، ۹۸.۶ هزار میلیارد تومان از طریق سود انباشته و اندوخته و ۶.۸ هزار میلیارد تومان از طریق مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها بوده است.
رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمایه‌ای سازمان بورس تشریح کرد: در فرآیند افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی اگر سهامداران از حق تقدم‌های خود استفاده نکنند، شرکت اقدام به فروش آنها در بازار معاملات می‌کند و فردی که حق تقدم را خریداری می‌کند، علاوه بر مبلغ حق تقدیم باید مبلغ صد تومان نیز بابت مشارکت در افزایش سرمایه واریز کند.
به گفته این مقام مسئول، در این فرآیند هزینه‌هایی همچون هزینه چاپ در روزنامه و… از مبلغ فروش حق تقدم کسر می‌شود و مابه‌التفاوت به سهامداران مربوطه پرداخت خواهد شد.
وی مطرح کرد: طبق آخرین دستورالعمل‌ها تا ۱۰ روز پس از فروش حق‌تقدم‌ها، مبلغ آن به حساب سهامداران واریز می‌شود. شرکت‌ها می‌توانند از مسیرهای مختلفی همچون مراجعه افراد به بانک، سجام و… این مبالغ را واریز و اطلاعیه پرداخت را در کدال منتشر کنند.
لطفی افزود: البته شیوه مذکور متناسب با دستورالعمل‌های گذشته بود و اکنون با توجه به فراهم شدن زیرساخت‌ها، به دنبال این هستیم که همانند سازوکار پرداخت سود تقسیمی، این مبالغ از طریق سامانه سجام واریز شود.
رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمایه‌ای سازمان بورس بیان کرد: در واقع به دنبال اصلاح دستورالعمل فعلی هستیم تا به این واسطه وجوه حق‌تقدم استفاده نشده برای سهامداران سجامی، بلافاصله پس از افزایش سرمایه از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به حساب سهامداران واریز شود.
وی درخصوص اقدامات انجام شده جهت کاهش فرآیند افزایش سرمایه شرکت‌ها، افزود: از جمله دلایل طولانی بودن فرایند افزایش سرمایه وجود برخی مواد قانونی در لایحه اصلاحی قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷ از جمله مدت زمان پذیره‌نویسی حق تقدم‌ها است. همچنین عدم الکترونیکی بودن برخی فرآیندهای افزایش سرمایه نیز از موارد اثرگذار بر طولانی شدن فرآیند افزایش سرمایه بوده که اقداماتی به منظور اصلاح قوانین و مقررات مربوطه در حال انجام است. از جمله دلایل دیگر می‌توان به تعلل ناشران در ثبت صورت جلسات مجامع عمومی در مرجع ثبت شرکت‌ها اشاره کرد که باعث تاخیر در فرایند افزایش سرمایه می‌گردد.
لطفی گفت: در قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه انجام برخی اقدامات فرآیند افزایش سرمایه به صورت الکترونیکی دیده شده که دستورالعمل مربوطه تهیه و به زودی ابلاغ می‌شود، بر این اساس ارسال گواهینامه حق تقدم به شکل الکترونیکی و از طریق درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه (سامانه ddn) صورت خواهد گرفت./سنا
