احتمالا تا به حال بارها شنیده اید که میگویند فلان سهم کد به کد یا معامله بلوکی شده اما چیزی از آن متوجه نشده اید. اما معاملات بلوکی در بورس به چه معناست؟ من در این مطلب قصد دارم به بررسی مفهوم معاملات بلوکی در بورس و شرایط و ویژگی های آن بپردازم.

معاملات بلوکی در بورس چیست؟

به معاملاتی که در آن قوانین مرتبط با محدودیت قیمتی و محدودیت حجمی رعایت نمی‌شود معاملات بلوکی میگویند.

در واقع معامله بلوکی ، سفارشی است که به منظور معامله قسمت بزرگی از یک نوع اوراق بهادار یک شرکت ثبت می‌شود. معامله بلوکی شامل تعداد زیادی از سهام یا اوراق مشارکت است که با یک قیمت تعیین‌شده بین خریدار و فروشنده، خارج از بازار بورس یا فرابورس، برای کاهش تأثیر چنین معامله بزرگی بر قیمت جاری سهم در بازار، انجام می‌شود.

اگر تمایل دارید درباره نحوه خرید و فروش اوراق مشارکت بیشتر بدانید کلیک کنید.

بازار بلوک چیست؟ به بازار مجزایی که هدف از تشکیل آن انجام معاملات بلوکی بوده است بازار بلوکی گفته می شود. حداقل‌های معاملات بلوکی می‌تواند با تصویب هیئت‌مدیره بورس تغییر و پس از اطلاع‌رسانی اعمال شود.

چه زمانی معاملات بلوکی انجام میشود؟ معامله بلوکی شرکت‌های بورسی زمانی انجام می‌شود که

1.  حجم معاملات سهام و یا حق تقدم سهام ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار باشد.
2.   ارزش معامله آن بیشتر از ۲ میلیارد تومان باشد.

در فرابورس تعداد سهام و حق تقدم سهام قابل معامله در آن برای شرکت‌هایی که:

1. سرمایه پایه آن‌ها بیش از یک میلیارد ریال است، بزرگ‌تر یا مساوی نیم و کمتر از یک درصد سرمایه پایه است.
2. برای شرکت‌هایی که سرمایه پایه آن‌ها کمتر یا مساوی یک میلیارد ریال است بزرگ‌تر یا مساوی یک و کمتر از پنج درصد سرمایه پایه شرکت است.

نحوه مشاهده معاملات بلوکی

معاملات بلوکی در سایت مدیریت فناوری بورس قابل مشاهده می باشد. توجه داشته باشید در دیده بان سایت مدیریت فناوری بورس، نمادهایی که کنارشان عدد «۲» زده شده، به این معنی است که معامله بلوکی روی آن‌ها صورت گرفته است.

ساعات معامله و دامنه نوسان در معاملات بلوکی

ساعات معامله در معاملات بلوکی مانند بازار عادی می باشد.

دامنه نوسان مجاز قیمت معاملات بلوکی شبیه به بازار معاملات خرد است که قیمت مرجع روزانه برای بازار معاملات بلوک، شبیه به قیمت مرجع همان روز بازار عادی می باشد.

توجه داشته باشید که معاملات بلوکی به روش حراج ناپیوسته و هر ۵ دقیقه یک بار برگزار می‌شود همچنین لازم به ذکر است که سایر شرایط معاملات بلوک همانند معامله در نماد اصلی می باشد.

 معاملات بلوکی چگونه انجام می‌شوند؟

برای انجام معاملات بلوکی در گام اول پیشنهاد خرید یا فروش سهام با قیمت مشخص به واسطه کارگزار مربوطه در سامانه معاملات بلوک ثبت می‌گردد سپس کارگزار پذیرنده پیشنهاد، قیمت پیشنهادی را در سامانه معاملات می‌پذیرد.

اگر پیشنهاد فروش «با امکان تسویه خارج از پایاپای» باشد، کارگزاری که پیشنهاد فروش را میپذیرد، می‌تواند پیشنهاد ارائه شده را با یکـی از شرط های «نقدی و خارج از پایاپای» یا «صرفاً خارج از پایاپای» بپذیرد که بر این اساس دو حالت پیش می آید:

1. اگر «صـرفاً نقـدی» روش تسویه پیشنهاد فروش ارائـه شـده، باشد، سفارش‌های منطبق به منظور تائیـد بـه بـورس / فرابـورس ارسـال خواهد شد.
2. اگر «بـا امکـان تسویه خارج از پایاپای» روش تسـویه پیشـنهاد فـروش ارائـه شـده، باشـد، درخواسـت کـارگزار پذیرنده پیشـنهاد، به کارگزار پیشنهاد دهنده فـروش ارسـال خواهد شد.

وضعیت توقف نماد در معاملات بلوکی

زمانی نماد معاملاتی در بازار بلوک متوقف میشود که نماد معاملاتی سهم در بازار عادی متوقف شود و وضعیت بازگشایی نماد معاملاتی سهم در بازار بلوک به این صورت است که نماد تا زمانی که در بازار عادی دامنه نوسان روزانه قیمت سهم به دلیل بازگشایی نماد معاملاتی افزایش می‌یابد، متوقف خواهد ماند.