طبق اعلام علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی دستورالعمل استفاده از ابزارهای تأمین مالی اعتباری در معاملات بورس کالا نهایی شده و قرار است امکان استفاده از ابزارهایی مانند اوراق گام در معاملات بورس کالا از هفته آینده فراهم می‌شود.
استفاده از ابزار اوراق گام در بورس کالا
به گزارش سبدگردان هدف، علی صالح آبادی در این خصوص توضیح داد: با استفاده از اوراق گام، خریداران می توانند اقدام به خرید کالا کرده و برای فروشندگان نیز این امکان فراهم است که اوراق دریافت شده در بازار ثانویه به فروش رسانند یا برای خرید مواد اولیه انتقال دهند. تامین مالی بنگاه های تولیدی از طریق اوراق گام به بیش از ۲۱ هزار میلیارد تومان رسیده است.
صالح آبادی ادامه داد: اوراق گام که روشی غیرتورمی است، از اواخر سال ۹۹ ره اندازی شده و تا تیرماه ۱۴۰۱ ، چیزی حدود ۸.۸ هزار میلیارد تومان مورد استفاده قرار گرفته است. حال آنکه بانک مرکزی، مقررات این اوراق را در شورای پول و اعتبار تسهیل و یک بسته تشویقی ایجاد کرد و بانک‌ها نیز دعوت شدند تا از این اوراق استفاده کنند.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: برای تامین مالی بنکاه های تولیدی در دو ماهه اخیر بیش از ۱۳ هزار میلیارد تومان اوراق گام استفاده شده است و طی یک سال و نیم ۸.۸ هزار میلیارد تومان و در دو ماه گذشته ۱۳.۵ هزار میلیارد تومان مورد استفاده قرار گرفته است.
اوراق گام چیست؟
اوراق گام یا گواهی اعتبار مولد که با هدف تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی ایجاد شده است با مجوز بانک مرکزی توسط بانک‌ها برای مشتریان تولیدکننده منتشر می‌شود و در اختیار تامین کنندگان مواد اولیه مشتری بانک قرار می‌گیرد.
اوراق گام ماهیتی مشابه با اوراق بدهی دارد که دولت در ازای بدهی‌های خود به پیمانکاران واگذار می‌کند. تفاوت این اوراق در فرآیند اجرایی و انتشار آن است و معمولا این اوراق بدون کوپن بوده و به کسر فروخته می‌شود. در این روش بانک به جای پرداخت تسهیلات سرمایه در گردش به یک تولید کننده، به تامین کننده مواد اولیه یا واسط، اوراق گام می‌دهد تا بتواند در سررسید پول خود را طلب یا پیش از آن اوراق گام را در بازار با تنزیل بفروشد.
در این فرآیند شرکت تولیدی باید توسط بانک اعتبارسنجی شود و میزان اعتبارش در قبال تضامین و وثایق مشخص شود. بعد شرکت، تامین کننده مواد اولیه را به بانک معرفی کند، بعد از بانک می‌خواهد در قبال دریافت اسناد مطالبات شرکت تامین کننده مواد اولیه از وی، اوراق گام را صادر و در اختیار تامین کننده بگذارد.
این اوراق صرفا نوآوری نسبتا جدید برای تامین مالی تولید است. بانک‌ها بدون ارائه تسهیلات صرفا به اتکای تعهدات تولید کننده در مقابل تهیه کننده مواد اولیه یا واسط، اوراق گام را تضمین و در اختیار تامین کننده می‌گذارد. یعنی فشار نقدینگی به بانک وارد نمی‌شود و به نوعی تامین مالی از طریق بازار سرمایه صورت می‌گیرد. همچنین در این روش پول جدید خلق نمی‌شود و آثار تورمی کمتری دارد.
این اوراق چه تاثیری روی بازار سرمایه دارد؟
کارشناسان بازار سرمایه عقیده دارند که این اوراق میزان نقدشوندگی بازار سرمایه را افزایش می‌دهد. یعنی نقدینگی تازه نفس وارد بازار می‌کند. از سوی دیگر صنایع نیز می‌توانند صعودی شود، با مثالی ساده می‌توان نحوه رشد صنایع را گفت. صنایع خودورسازی اغلب در خرید قطعات مشکل دارند که با استفاده از اوراق گام به راحتی می‌توانند قطعه بخرند و سر موعد تسویه کنند. به همین واسطه صنایع به ترتیب و با آرامش رشد خود را آغار می‌کنند.
