در روزهای اخیر شاهد بیشتر شدن اختلالات هسته معاملات و همینطور سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری‌ها هستیم، به طوری که به یقین برخی کارشناسان هسته معاملات پاسخگوی جریان بازار نیست، بنابراین اقدام ناظر بازار در این راستا، شیفتی کردن معاملات سهام برخی نمادها می باشد به طوری که برخی از نمادها در بعدازظهر مورد معامله قرار می گیرند، اما این در حالی است که طی معاملات روز گذشته (سه‌شنبه 24 تیر) زمانی که برخی از نمادها در وضعیت ممنوع-متوقف قرار گرفتند، فعالین بازار رفتار ناظر بازار در این خصوص را مورد انتقاد شدیدتر قرار دادند. به اعتقاد تعدادی از سهامداران رفتار ناظر بازار بورس تهران با سیاست‌های دولت و مجلس مبنی بر ضرورت حمایت از توسعه جریان معاملاتی سهام مغایرت دارد.
شیفتی شدن بازار بورس
بسته شدن نمادها در روال عادی بازار و داد و ستد آنها در خارج از ساعات عادی بازار، موجب افزایش ریسک بازار می شود و همچنین می تواند اختلال جدی در نقدشوندگی ایجاد کند. در این راستا تعدادی از مدیران شرکت‌های پذیرفته شده بورسی گفته‌اند سیاست‌های جدید اخذ شده فقط با هدف کاهش فشار بر هسته معاملات می باشد. علی اکبر امین تفرشی، عضو هیات‌مدیره شرکت بورس اوراق بهادار تهران به «دنیای اقتصاد» گفت: در دو سال گذشته ورژن ارتقای سیستم برای هسته معاملات با هدف کاهش فشار در این بخش خریداری شد. با این حال استقبال کم سابقه عموم مردم در رجوع به بازار سرمایه طی چند وقت اخیر نیاز به راه‌حلی از جمله تهیه سیستم عامل جدید دارد.
همچنین بخوانید: تغییر ساعت معاملات بزرگان بازار بورس، راهکاری برای بهبود هسته مریض
نظر برخی از فعالین و صاحبنظران اقتصادی در این خصوص این می باشد که؛ بازار ارز در کمین پول‌های جذب شده بازار سهام نشسته است، حال تصمیمات متولیان بازار سهام با چند شیفت کردن معاملات، تعلل در بازگشایی نمادها، فضای رونق در بخش اقتصاد را کمرنگ کرده که این امر ممکن است با توجه افزایش هر روز نرخ دلار، به خروج بخشی از سرمایه حاضر در بورس بیانجامد.
موضوع خرابی هسته معاملات در دستور کار سازمان بورس و شرکت بورس تهران
علی اکبر امین تفرشی تحریم‌های بین‌المللی را عامل مهمی در بهبود نیافتن هسته معاملاتی دانست و افزود: این دست از سیستم‌ها عمدتا در اختیار کشور‌های پیشرفته قرار دارد که متاسفانه حامی تحریم هستند. به گفته او مراجعه به کارشناسان و گروه‌‌های مهندسی با رویکرد استفاده از ظرفیت‌های داخل کشور نیز در دستور کار قرار گرفت و قراردادی هم میان سازمان بورس با یک شرکت وابسته به دانشگاه تهران منعقد شد. او گفت: موضوع خرابی هسته معاملات در دستور کار سازمان بورس و شرکت بورس تهران قرار گرفته و راه‌حل‌هایی در این زمینه اندیشیده شده است. او درباره چند شیفته شدن معاملات بازار سهام اعلام کرد: به‌طور کلی چند شیفته شدن معاملات طراوت بازار را گرفته است و این اتفاق مناسب ارزیابی نمی‌شود، زیرا در ثبت سفارش‌ها و خرید و فروش سهام اختلال‌هایی را طبیعتا ایجاد می‌کند.
رفتار ناظر درست یا نادرست؟
بخشی از نما‌د‌‌های بازار سهام در معاملات دیروز ممنوع – متوقف بودند. این رویداد چند دلیل می‌تواند داشته باشد:
- نخست اینکه در روزهای پایانی تیرماه قرار داریم و فصل مجامع برخی شرکت‌ها طی این روزها برگزار می‌شود بنابراین نماد باید متوقف شود.
- از طرفی قانونی بر معاملات بازار سهام مبنی بر توقف نمادها بر اساس نوسان ۲۰درصدی برای یک ساعت و نوسان ۵۰ درصدی حاکم است که این مهم هم بر اساس قواعد کلی بازار درست و منطقی است.
- به گفته کارشناسان، هسته معاملات پاسخگوی جریان بازار نیست و ناظر به بهانه اختلالات هسته، در بازگشایی‌ها زمان مورد‌نظر را رعایت نمی‌کند.
شیفتی کردن معاملات سهام به‌طوری که برخی از نمادها در بعد از ظهر مورد معامله قرار بگیرند نیز از دیگر اقدامات ناظر طی چند روز اخیر است. اما سیاست شیفتی کردن داد و ستد‌ها در کوتاه‌مدت به یقین باری از دوش هسته معاملات بر‌می‌دارد اما این روش با روح بازار سرمایه که بحث رقابت و کارآیی در آن مطرح است در تناقض کامل قرار دارد. با این حال انتظار می‌رود که هسته و سامانه معاملاتی جدید به سرعت راه‌اندازی شود تا در یک ساعت معاملاتی تمام نمادها حضور داشته باشند.
از طرف دیگر رفتار ناظر بازار در این روزها زیر ذره‌بین بازیگران بورس قرار گرفته؛ آنان می‌گویند بر تصمیم‌های ناظر باید طبق چارچوبی مشخص نظارت وجود داشته باشد تا برخورد‌ها و سلیقه‌های شخصی در این تصمیم‌ها دخالت داده نشود. به گفته آنان در چنین شرایطی پذیرش باز و بسته شدن نمادها بر اساس قاعده‌های مشخص برای جامعه سهامداری قابل قبول‌تر خواهد بود.
منبع: دنیای اقتصاد
