اگر از سرمایه گذاران بازار بورس باشید احتمالا درباره شرکت های هلدینگ (Holding company) شنیده اید، بسیاری از سرمایه گذاران بازار سرمایه علاقه مند به سرمایه گذاری در شرکت های هلدینگی می باشند و افراد را به سرمایه گذاری و خرید سهام این شرکت ها تشویق میکنند اما شرکت های هلدینگ چیست؟ و شرکت هلدینگ چه ویژگی هایی دارد؟ شرکت های هلدینگ در بازار بورس ایران و شرکت های هلدینگ در بازار فرابورس ایران متعلق به کدام نمادها هستند؟

به چه شرکت هایی شرکت هلدینگ می گویند؟

شرکت هلدینگ یا مادر، شرکتی است که در آن هیچ‌گونه فعالیت، تولید کالا یا خدمات، عملیات یا هر کسب‌و‌کار فعال دیگری انجام نمیگیرد و این شرکت صرفا یک یا چند شرکت دیگر را کنترل می‌کند. به زبان ساده هلدینگ نقش شرکت مادر را دارد و بر روی شرکت های زیر مجموعه خود کنترل و نظارت دارد. در واقع هلدینگ‌ها در چند شرکت که در یک زمینه مشترک فعالیت دارند سرمایه‌گذاری می کنند.

هلدینگ ها سهام کمپانی های دیگر را خریداری میکنند تا حق رای عمده ای در آن شرکت داشته باشند و شرکتی که هلدینگ بر روی آن سرمایه گذاری میکند به یک شرکت فرعی تبدیل می شود و با اینکه شرکت های فرعی هویتشان مستقل است توسط هلدینگ کنترل و نظارت میشوند.

شرکت هلدینگ چه ویژگی هایی دارد؟

شرکت های مادر یا شرکت‌های هلدینگ از نظر مشخصات کلی به دو دسته شرکت کنترل کننده و شرکت دارنده تقسیم بندی می شوند:

شرکت کنترل کننده: به شرکت‌های سهامی که در کنار عملیات بازرگانی، قسمتی از سرمایه خود را صرف خرید سهام شرکت‌های دیگر میکنند، شرکت کنترل کننده می گویند.

شرکت دارنده: به شرکت‌های سهامی که با تمام سرمایه خود سهام شرکتهای دیگر را میخرند و فعالیت بازرگانی ندارند، شرکت دارنده می گویند.

حتما بخوانید: چگونه بهترین سهام برای خرید در بورس را تشخیص دهیم؟

انواع شرکت‌های هلدینگ

بطور کلی شرکت های هلدینگ به ۴ دسته تقسیم بندی می شوند:

• هلدینگ هایی که از شرکت‌هایی با فعالیت‌های مختلف تشکیل شده و به آن هلدینگ مختلط گفته می شود.
• هلدینگ‌هایی که همه شرکت‌های آن یک نوع محصول تولید می‌کنند و به آن هلدینگ محصولی گفته می شود.
• هلدینگ‌هایی مانند هلدینگ ایران خودرو که از یک شرکت بزرگ تشکیل شده اند
• هلدینگ‌هایی که همه شرکت‌های آن برای رسیدن به یک هدف مشترک فعالیت‌های مختلفی انجام می دهند و به آنها هلدینگ زنجیره تامین می گویند

مزایا و معایب شرکت های هلدینگ

مزایا:

مزایای شرکت هلدینگ (شرکت مادر) به شرح زیر می باشد:

•  کمتر از سایر شرکت‌ها با ریسک‌های معمول در سرمایه‌گذاری مواجه هستند.
• با سرمایه گذاری در شرکت‌های هلدینگ (شرکت مادر) تنوع سرمایه ‌ایجاد می شود.
• بازپرداخت وام‌های دریافتی توسط شرکت هلدینگ از طریق سرمایه شرکت‌های فرعی انجام می شود.
• شرکت‌های هلدینگ می‌توانند برای تمام مجموعه‌های خود سیاست‌های برابری را بکار بگیرند بدون این‌که بخواهند در مدیریت فردی مدیران شرکت‌های تابعه دخالتی داشته باشند.
• شرکت هلدینگ قادر خواهند بود از مزایا و امتیازات شرکت‌های زیرمجموعه خود بهره ببرند.
• زمانی که شرکت هلدینگ سهامدار میشود شخصیت حقوقی شرکت‌های زیرمجموعه از بین نخواهد رفت و شرکت مادر فقط بر آنها مدیریت میکند.

• بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی

• شرکت هلدینگ میتواند با استفاده از شرکت‌های زیرمجموعه خود به صرفه جویی در هزینه‌های خود بپردازد و کارها را با سرعت و هزینه کمتر انجام دهد.
• شرکت مادر برای رسیدن به سوددهی بیشتر در هر یک از شرکت‌های تابعه، مدیران متخصص را بکار میگیرد.
• شرکت هلدینگ به دلیل اینه تعداد زیادی شرکت زیرمجموعه دارد سریع و راحت‌تر می‌تواند به فعالیت در بازار جهانی بپردازد.

 معایب:

از معایب تاسیس و تشکیل هلدینگ ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش مالیات به طور نسبی
• سهولت انحلال اجباری شرکتهای تابعه

دو هلدینگ بزرگ در بورس ایران

۱. شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا)

شرکت هلدینگ سرمایه‌گذاری به سازمان تأمین اجتماعی تعلق دارد و در زمینه های زیر فعالیت دارد:

• مدیریت سرمایه‌گذاری
• تجارت و بازرگانی
• مدیریت دارایی
• مبادلات  سهام شرکت‌ها

بطور میانگین حدود ۱۰ درصد از مجموع ارزش بازار بورس اوراق بهادار تهران، به شرکت‌های زیرمجموعه شستا تعلق دارد.

شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی با نماد شستا مالک تعداد زیادی شرکت تابعه و زیرمجموعه می باشد، بطور مثال چند مورد از آن به شرح زیر می باشد:

• شرکت کارخانجات داروپخش
• داروسازی اکسیر
• داروسازی فارابی
• شرکت کشت و دامداری فکا
• شرکت داروسازی زهراوی
• داروسازی ابوریحان
• داروسازی کاسپین تأمین
• لابراتوارهای رازک
• پارس دارو
• شرکت ژلاتین کپسول ایران

۲. شرکت هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس

شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس که قرار است به زودی با نام ستاره خلیج فارس عرضه اولیه شود یک شرکت هلدینگ ایرانی می باشد و در زمینه های سرمایه‌گذاری و مدیریت موارد زیر فعالیت دارد:

•  پالایشگاه‌ها
• مجتمع‌های پتروشیمی
• کارخانجات شیمیایی
• تولید مواد شیمیایی
• محصولات پتروشیمی

شرکت پتروشیمی خلیج فارس در حال حاضر ۱۵ شرکت تولیدی و خدماتی دارد و یکی از بزرگترین هلدینگ‌های پتروشیمی در خاورمیانه می باشد.

بزرگترین سهام‌داران شرکت هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس به شرح زیر می باشد:

• شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران ۱۸٫۷۴٪
• شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی صنعت نفت ۱۱٫۸۹٪
• شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تأمین ۷٫۶٪
• و ۴۰٪ از مالکیت این گروه متعلق به سهام عدالت می‌باشد

شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس به شرح زیر می باشند:

• پتروشیمی بندرامام
• پتروشیمی اروند
• پتروشیمی تندگویان
• پتروشیمی فجر
• پتروشیمی بوعلی
• پتروشیمی مبین
• پتروشیمی ایلام
• پتروشیمی کارون
• پتروشیمی پارس
• عملیات غیرصنعتی پازارگاد
• پتروشیمی نوری
• پالایشگاه گاز بیدبلند

درباره سه عرضه اولیه از هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس در سال جاری بیشتر بخوانید

لیست شرکت های هلدینگ در بازار بورس ایران

در حال حاضر شرکت‌های هلدینگ متعددی در بازار بورس کشور فعال هستند که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

لیست شرکت های هلدینگ در بازار فرابورس ایران