رانت در بورس همان داشتن اطلاعات نهانی شرکت ها می باشد. معاملات نهانی، باعث تضعیف اعتماد سرمایه‌گذاران به وجود هماهنگی و عدالت در بازار اوراق بهادار می شود بر همین اساس برای جلوگیری از آن در اکثریت حوزه‌های قضایی قوانینی را تصویب کرده اند. در ادامه با مفهوم رانت در بورس بیشتر می شوید.
رانت بازی در بورس چیست؟
رانت در بورس چیست؟ رانت درآمد بی تلاشی است که به دست می آید. افراد رانت خوار به واسطه نفوذ سیاسی و اقتصادی خود باعث ایجاد آسیب های اجتماعی و اقتصادی زیادی برای کشورها میشوند.
به زبان ساده، اطلاعات نهانی یا رانت به اطلاعات ارزشمندی گفته می شود که به صورت محرمانه است و به همه مردم اعلام نشده است.
یکی از انواع رانت در بورس رانت اطلاعاتی در بورس است که همان دسترسی غیرمجاز به اطلاعات نهانی مرتبط با آمار و اطلاعات مهم بورس می باشد. اقتصاددان های بزرگ همیشه معتقدند که، همیشه رانت و رانت خواران آفتی برای نظام اقتصادی هر کشور می باشند. توجه داشته باشید که یکی از عوامل مهم ایجاد رکود اقتصادی رانت ها می باشند که باعث از بین رفتن انگیزه کارآفرینی، تولید واقعی در جامعه می شوند.
رانت بازی در بورس اوراق بهادار میتواند اقتصاد را فلج کند
با توجه به اینکه بورس اوراق بهادار اهمیت زیادی در سیستم های اقتصادی دارند. بورس اوراق بهادار آنقدر نقش با اهمیتی در یک کشور دارند که بدون سود بردن از آنها احتمال رسیدن به اهداف سیاست های پولی، مالی و تولیدی غیر ممکن خواهد شد.
رانت بازی در بورس حتی میتواند اقتصاد را فلج کند و با کمال تاسف بعضی از عوامل مثل عدم شفافیت در بورس باعث ایجاد رانت بازی در بورس اوراق بهادار می شود.
درباره اصول سرمایه گذاری بلند مدت در بورس بیشتر بخوانید
البته توجه داشته باشید که امکان از بین رفتن کامل رانت بازی در اقتصاد هیچگاه امکان پذیر نخواهد بود و حتی پیشرفته ترین کشورها هم رانت هایی در اقتصاد خود دارند اما با راهکارهایی می توان رانت بازی در بورس را کاهش داد.
۲ روش برای از بین بردن رانت بازی در بورس
بنابر عقیده کارشناسان با استفاده از ۲ روش میتوان رانت بازی در اقتصاد کشور و بورس اوراق بهادار را کاهش داد که این دو روش به شرح زیر می باشد:
راه های از بین بردن رانت در بازار بورس:
- باید میزان شفافیت در بازارها افزایش یابد
- بورس رونق بیشتری پیدا کند
بر این اساس هرچقدر معاملات بیشتری در بازار سرمایه انجام پذیرد، قطعا میزان رانت ها هم در اقتصاد کاهش خواهد یافت.
نقش موسسات نظارتی در جلوگیری از رانت بازی در بورس
قانون‌گذاران اوراق بهادار باید به تدوین قوانین مناسبی در زمینه رانت و اطلاعات نهانی بپردازند یا اینکه حداکثر تلاش را بکار گیرند تا قوانین و مقررات لازم برای جلوگیری از رانت توسط سازمان‌های مسئول، تصویب شود.
البته توجه داشته باشید که سازمان‌های خود انتظام می‌توانند قوانین باز دارنده برای اعضا را تدوین و برای جلوگیری از معاملات نهان در ایجاد نظام مجازات اثربخش مشارکت کنند.
در بسیاری از حوزه‌های قضایی، سازمان‌های خود انتظام قوانین ممنوعیت معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی توسط اعضا را تصویب کرده‌اند. مثال‌هایی ازاین‌دست شامل سازمان‌های خودانتظام معامله‌گران اوراق بهادار، مشاوران سرمایه‌گذاری، تحلیلگران مالی، وکلا یا حسابدارانی که به‌موجب انجام وظایف حرفه‌ای یا تجاری ممکن است بطور پی‌درپی اطلاعات نهانی را در اختیار بگیرند، می شود.
فعالیت‌های نظارتی در زمینه رانت بازی
نهادهای ناظر به طور معمول زیرمجموعه دستگاه‌های مدیریتی یا دولتی می باشند. فعالیت‌های نظارتی در زمینه معاملات نهان توسط نهادهای ناظر در نظارت بر بازار به صورت زیر می باشد:
- جمع‌آوری اطلاعات تراکنش‌های مشکوک
- شناسایی طرفین معاملات مشکوک
- بررسی فعالیت‌های سرمایه‌گذاران شناسایی‌شده در گذشته
- شناسایی اشخاصی که به اطلاعات نهانی دسترسی داشتند
- بررسی رابطه بین افرادی که به رانت یا به طرفین معاملات مشکوک دسترسی داشتند
مجازات رانت بازی
برای رانت خواری در بورس چه مجازاتی درنظر گرفته شده است؟ مجازات تحمیل شده بر رانت بازی در سه دسته اداری یا انضباطی، حقوقی و کیفری دسته بندی می شود. نوع و چگونگی مجازات در قسمتهای مختلف جهان متفاوت است.
در بعضی از حوزه‌های قضایی نهاد ناظر در انتخاب نوع مجازات آزادی دارد اما در بعضی دیگر قوانینی برای این انتخاب دارند.
بصورت کلی برای استفاده از مجازات‌های انضباطی، یک روند بین‌المللی بین حوزه‌های قضایی وجود دارد چون اینگونه مجازات‌ها قادرند سریعا اجرا شده و منجر به تحمیل به‌موقع مجازات گردند به صورتی که خیلی از حوزه‌های قضایی درباره مجازات تحمیلی گفته اند که کارآیی رویه‌های انضباطی منجر به کارآیی جلوگیری از رانت بازی شده است.
