تغییرات در دستورالعمل جدید بازارگردانی، در راستای ایفای کارآتر وظایف بازارگردان‌ها در سه حوزه اصلی تعهد به‌افزایش نقدشوندگی، تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار و تحدید دامنه نوسان قیمت آن است. در این مسیر تفویض اختیاراتی به‌بورس و فرابورس به‌منظور تسریع در انجام امور و نظارت بهینه بازار انجام شده است.
جزئیات دستورالعمل جدید بازارگردانی سهام
به نقل از دنیای اقتصاد، سرپرست اداره نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به‌اینکه دستورالعمل بازارگردانی پیشین لغو شده است، اظهار کرد: دستورالعمل جدید بازارگردانی با توجه به‌پویایی بازار، تغییرات عمده در ساختار بازار و گسترش فعالیت بازارگردانی در سال‌های اخیر به‌تصویب رسید. این دستورالعمل حاصل اجماع‌نظر مجموعه همکاران در سازمان بورس، شرکتهای بورس تهران و فرابورس و نهادهای مالی فعال در حوزه بازارگردانی است.
به‌گفته حمیدرضا اسمعیلی‌گیوی، از جمله مهم‌ترین تغییرات، اعطای صدور مجوز عملیات بازارگردانی برای هر ورقه بهادار به‌شرکت‌های بورس تهران و فرابورس به‌منظور تسریع در انجام عملیات بازارگردانی است. به‌بیانی دیگر، مجوز عملیات بازارگردانی صادرشده توسط بورس مربوطه، محدود و منحصر به‌اوراق بهادار مندرج در مجوز یادشده بوده و انجام عملیات بازارگردانی در هر نماد دیگر، منوط به‌تجدید فرایند دریافت مجوز از بورس مربوطه است. در حالی‌که اخذ مجوز فعالیت بازارگردانی به‌عنوان یک نهاد مالی فعال در بازار اوراق بهادار مطابق با مقررات، همچنان در اختیار سازمان بورس خواهد بود.
او واگذاری وظیفه «تعیین طبقات نقدشوندگی» به‌بورس تهران و فرابورس را از دیگر تغییرات دستورالعمل یادشده خواند و افزود: از جمله وظایف دیگری که به‌شرکت‌های بورس تهران و فرابورس واگذار شده است، می‌توان به «تعیین طبقات نقدشوندگی» اشاره کرد که اوراق بهادار بر اساس معیارهای نقدشوندگی تعیین شده توسط بورس در آن طبقات قرار خواهند گرفت و بر اساس شرایط هر طبقه نقدشوندگی، پارامترهای بازارگردانی به‌عموم اعلام خواهد شد. یادآور می‌شود بورس در مقاطع ۶ ماهه اقدام به جایابی اوراق بهادار در طبقات نقدشوندگی می‌کند.سرپرست اداره نظارت بر بورس‌ها ادامه داد: طبق دستورالعمل قبلی، حجم سفارش‌های خرید و فروش بازارگردان باید با یکدیگر برابر می‌بود. در دستورالعمل جدید و به‌منظور اختیار بازارگردان در تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار، بازارگردان می‌تواند سفارش‌های خرید و فروش را با رعایت حداقل سفارش انباشته، به‌‌گونه‌ای وارد کند که حجم سفارش هر سمت خرید یا فروش کمتر از ۵۰ درصد حجم سفارش وارد شده در سمت دیگر نباشد.
بازارگردان ها رتبه‌بندی می‌شوند
او رتبه‌بندی بازارگردان با توجه به‌کارکرد او را از دیگر تغییرات دستورالعمل جدید برشمرد و تصریح کرد: براساس این موضوع، عملکرد بازارگردان توسط شرکت بورس تهران و شرکت فرابورس به‌طور پیوسته ارزیابی می‌شوند و از این پس، سقف دریافت کارمزد موضوع قرارداد بازارگردان‌ها به‌رتبه‌بندی آنها مرتبط خواهد شد.
اسمعیلی‌گیوی ادامه داد: به‌منظور بهبود کیفیت عملکرد بازارگردان‌ها، مقرر شد بورس‌ها افزون بر نظارت لحظه‌ای بر حسن انجام وظایف بازارگردانی، موارد تخطی از مفاد این دستورالعمل را به‌صورت روزانه به‌بازارگردان اعلام کرده و به‌صورت هفتگی نیز موظف به‌ارسال عملکرد بازارگردان‌ها به‌بازارگردان و تامین کننده منابع آن و انتشار آن در پایگاه اطلاع‌رسانی خود شدند.
او «تعدیل تعهدات بازارگردان‌ها درباره حداقل معاملات روزانه» با افزایش سرمایه در یک نماد را تغییر چهارم دستورالعمل یادشده عنوان کرد و توضیح داد: براساس این موضوع، شرکت بورس ملزم خواهد بود پارامتر حداقل معاملات روزانه که در زمان اعطای مجوز اولیه تعیین کرده است را متناسب با افزایش سرمایه، تعدیل و ضمن ابلاغ به‌بازارگردان در پایگاه اطلاع‌رسانی خود منتشر کند.
سرپرست اداره نظارت بر بورس‌ها ادامه داد: همچنین در این دستورالعمل در راستای انعطاف عمل بازارگردان‌ها در تامین منابع، این امکان فراهم شده است که بازارگردان، دارایی و منابع مالی مورد‌نیاز برای فعالیت بازارگردانی را از طریق اشخاص حقیقی و حقوقی (تامین‌کننده دارایی) مطابق قرارداد منعقد شده میان طرفین تامین کند.
معافیت کارمزدی بازارگردان
به‌گفته این مقام مسوول، «معافیت کارمزد نقل و انتقال اوراق بهادار موضوع بازارگردانی در ابتدا و انتهای قرارداد» در راستای کمک به‌بازارگردان‌ها و تامین‌کنندگان منابع با توجه به‌درخواست‌های اخیر ناشران در راستای تامین منابع، در این دستورالعمل لحاظ شده است. به این معنا که دارایی‌هایی که به‌کد بازارگردان از طریق تامین‌کنندگان منابع یا برعکس، منتقل می‌شود از معافیت کارمزدی برخوردار می‌شوند.
او تامین منابع در دسترس بازارگردانان را یکی از مشکلات بازارگردانان خواند و عنوان کرد: طی جلسات متعدد با بازارگردان‌ها و بررسی مشکلات آنان، این امکان فراهم شد در صورت موافقت بورس و فرابورس، حداکثر تا ۱۰ روزکاری به‌بازارگردان‌ها فرصت داده شود تا تعهدات خود را حداکثر ۵۰ درصد کاهش دهند و بتوانند طی فرصت اعطا شده، شرایط غیرعادی خود را برطرف کنند. اسمعیلی‌گیوی ادامه داد: در صورت عدم‌موفقیت بازارگردان در تامین منابع و نیز فراهم نشدن شرایط برای ادامه عملیات بازارگردانی روی ورقه بهادار پس از ۱۰ روزکاری، عملیات بازارگردانی با موافقت بورس خاتمه خواهد یافت. ا‌گر بازارگردان دیگری برای آن نماد وجود نداشته باشد، ناشر موظف است بازارگردان جایگزین را طی ۱۰ روز معرفی کند.
سرپرست اداره نظارت بر بورس‌ها در انتهای گفت‌وگوی خود «تقاضای برگزاری حراج» از سوی بازارگردان را از دیگر تغییرات خواند و اظهار کرد: بازارگردان می‌تواند «تقاضای برگزاری حراج» در دامنه نوسان ۴ برابر دامنه نوسان نسبت به‌حالت عادی را داشته باشد. این موضوع در زمانی است که طی ۵ روز متوالی نماد با صف خرید یا فروش مواجه شود که بورس در این راستا ضوابطی را به تایید هیات مدیره خود خواهد رساند.
