نفت جزء کالاهای استراتژیک کشورمان بحساب می آید و درصد قابل توجهی از درآمدهای دولت از محل فروش نفت است که البته با توجه به تحریم ها این مقدار کاهش یافته و دولت به دنبال راه های جایگزین برای تامین درآمدهای مورد نیاز خود می باشد. افزایش یا کاهش قیمت نفت بر دیگر بازارها اثر گذار است، به طوری که بررسی ها و مطالعات نشان می هد که نوسانات قیمت جهانی نفت می تواند تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر همه بازار ها از جمله بورس و صنایع بورسی داشته باشد. به تعبیر دیگر می توان گفت تاثیرگذاری نفت بر صنایع مختلف، متفاوت می باشد و سهام شرکت‌ها به نسبت تناسب خود تحث تاثیر قیمت نفت قرار گرفته و این امر تغییر شاخص کل بورس را در پی دارد. در ادامه به بررسی تاثیر کاهش قیمت نفت بر بازار بورس ایران خواهیم پرداخت.
همچنین بخوانید: تاثیر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر بورس ایران
بررسی تاثیر قیمت نفت بر بورس
تمامی فعالین بازار سرمایه می دانند که قیمت نفت بر شاخص‌های بورسی جهان تاثیرگذار است از جمله در کشور خودمان ایران که نوسانات قیمت نفت تاثیر چشمگیری بر بورس دارد. گفتنی است دولت ایران درصد زیادی از درآمدش از نفت و مابقی از طریق مالیات و دیگر موارد می باشد. زمانی که قیمت نفت افزایش می یابد درآمد ارزی زیاد شده و این امر موجب افزایش نقدینگی و در نتیجه افزایش تورم می شود و همه می دانند که تورم رشد شاخص بورس را به همراه دارد.
تغییرات و نوسانات قیمت نفت خام به طور افزایشی یا کاهشی بر میزان سودآوری و عملکرد کلی صنایع مختلف تاثیرگذار بوده که به‌واسطه آن، قیمت سهام در بورس و در نهایت شاخص بورس دسنخوش تغییرات قرار می گیرد.
تاثیر کاهش قیمت نفت بر قیمت سهام شرکت های پتروشیمی و پالایشی
شرکتهای پالایشی و پتروشیمی جزء گروها‌یی هستند که به طور مستقیم تحت تاثیر بهای نفت قرار دارند، به طور تقریبی ۲۵% ارزش بازار به صنعت پتروشیمی و تقریبا ۹% ارزش کل بازار بورس ایران نیز به صنعت پالایشی تعلق می گیرد، به بیان دیگر در میان شاخص‌های بورس، شرکتهای پالایشی و پتروشیمی سهم بیشتری در بورس ایران دارند، پس نتیجه می شود که بورس اوراق بهادار تهران مانند سایر بورس‌های جهانی از قیمت نفت تاثیر می پذیرد، به گونه ای که ریزش قیمت نفت در بازار باعث افت شاخص بورس نیز می شود که در بین سهام گروه‌ها ی مختلف، پتروشیمی و پالایشی بیشترین تاثیر منفی را در افت شاخص بورس خواهند داشت.
تاثیر کاهش و افزایش قیمت نفت بر میزان خرید و فروش سهام
با کاهش قیمت نفت سرمایه‌گذاران نسبت به سرمایه‌گذاری مطمئن نیستند و از این رو تقاضا برای سرمایه‌گذاری و برای خرید سهام بیشتر، کاهش می یابد، این فرآیند سودآوری شرکت ها را تحت تاثیر قرار داده و می تواند دلیلی بر کاهش قیمت سهام باشد. در مقابل با افزایش قیمت نفت سرمایه‌گذاران با اطمینان بیشتری اقدام به سرمایه‌گذاری کرده و خرید و تقاضای بیشتر در بازار را بهمراه دارد و می توان گفت این امر سودآوری شرکت ها و در نهایت افزایش قیمت سهام را در پی دارد. جو روانی ناشی از افزایش یا کاهش قیمت نفت بر بازار بورس را نیز نمی توان نادیده گرفت.
رخداد ذکر شده حاکی از تاثیر بسزای قیمت نفت بر بازار سهام دارد. همانگونه که گفته شد عمده تاثیر نوسانات قیمت نفت بر سهام گروه پتروشیمی و پالایشی می باشد.
تاثیر کاهش قیمت نفت بر بورس با توجه به تحریم های نفتی ناچیز است
با توجه به تحریم ها صادرات نفت کشورمان به حد زیادی کاهش یافته است و بنابراین درآمدهای حاصله از فروش نفت نیز نزولی شده است بنابراین دولت به دنبال راهی برای تامین کسری بودجه خود از سایر منابع می باشد و در حال کم کردن وابستگی خود به درامدهای نفتی است. واگذاری شرکت های بزرگ دولتی در بورس و حمایت دولت از بازار سرمایه نمونه ای از این اقدامات است. بنابراین کاهش قیمت نفت گرچه تاثیر منفی بر بازار بورس و اقتصاد کشورمان خواهد گذاشت اما با توجه به تحریم های نفتی ایران و کاهش صادرات نفت از ایران این تاثیر منفی به مقدار قابل توجهی کاهش می یابد.
سخن پایانی
اقتصاد ایران وابستگی زیادی به نفت دارد و نوسانات قیمتی نفت نیز تاثیر بسزایی در اقتصاد و همچنین شاخص‌های بازار سرمایه گذاشته و موجب تغییر در شاخص بورس می شود، به طوری که می توان گفت کاهش قیمت نفت باعث منفی شدن شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران می شود اما با توجه به تحریم های نفتی این اثرات معمولا زیاد نیست و کوتاه مدت می باشد. علاوه بر این نوسانات بازار بورس تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی گسترده ای قرار دارد که یکی از آن ها افزایش یا کاهش قیمت نفت است و نمی توان در مورد تاثیر قیمت نفت بر بازار بورس پیش بینی های دقیق ارائه داد.
