با شیوع ویروس کرونا از اواخر سال ۹۸، بخش عمده ای از اقتصاد جهان و ایران با افت شدید عملکردی روبه رو شده است. اخیرا اخباری مبنی بر تولید واکسن کرونا توسط یک شرکت آمریکایی به نام فایرز منتشر شده که انتشار این خبر بازارهای جهانی را متحول کرد. به علاوه با قرارگیری نام ۵ شرکت دارویی ایران در فهرست شرکت‌های تولید کننده واکسن کرونا، اقتصاد ایران نیز تحت تاثیر این اخبار قرار گرفت. اما تاثیر خبر تولید واکسن کرونا بر بازار بورس ایران چطور ارزیابی می شود؟
ارزیابی تاثیر اخبار تولید واکسن کرونا بر بازار بورس
پرسشی که مطرح می‌شود این است که اخبار تولید واکسن برای covid-19 چه اثراتی بر بازار بورس ایران دارد؟
پاسخ آقای محمد گرجی‌آرا، کارشناس بورس به این سوال:
به علت همه‌گیری کووید ۱۹ بخش عمده‌ای از بازارهای مالی و همچنین قیمت کالاهای عمده (commodities) در جهان افت کرده است. به همین علت یکی از مهم‌ترین خبرهای پیش رو، ساخت واکسن شرکت‌های تولید‌کننده و ضریب ایمن‌سازی این واکسن‌هاست. با خبر به ثمر نشستن مطالعات دو شرکت فایزر و مدرنا (و پیشتر از آن واکسن‌های ساخت روسیه و چین) خوشبینی به بازارهای مالی برگشته است.
مهم‌ترین بخشی که به علت کرونا دارای تقاضای سرکوب شده است به ترتیب در حوزه سوخت‌های سبک، فلزات اساسی، فلزات رنگی، کانه‌های فلزی و محصولات پتروشیمی است. با تغییر شرایط تقاضا برای این محصولات، جذابیت بیشتری در این بخش ایجاد می‌شود و بازدهی مثبت این کالاها به بازارهای داخلی ایران نیز سرایت می‌کند.
بیشتر بخوانید: اخبار امیدوار کننده کشف واکسن کرونا و افزایش قیمت نفت
بازگشت خوشبینی به بازار
کشف واکسن یک اثر کوتاه‌مدت و یک اثر بلند‌مدت در بازارهای مالی دنیا و به تبع آن ایران، خواهد داشت. در کوتاه‌مدت احتمالا خبر ساخت واکسن نوعی خوشبینی ایجاد می‌کند و همین بر رشد بازارها اثر می‌گذارد.
با پیدایش واکسن و تلطیف شرایط سیاسی یک پتانسیل برای شرکت‌های صادرات‌محور به ویژه در حوزه محصولات و مواد اولیه دارویی، خدمات بندری، شرکت‌های پتروشیمی و سایر شرکت‌های صادرات‌محور ایجاد می‌شود. لذا فرصت سرمایه‌گذاری در این صنایع بیش از پیش جذاب است.
تاثیر واکسن کرونا بر بورس ایران
اثر پیدایش واکسن در خارج از ایران یک تغییر مهم دیگر نیز در ایران ایجاد می‌کند. بر اساس آمار رسمی گمرکات کشور تا مرداد ماه ۹۹، میزان صادرات نسبت به سال گذشته ۲۶ درصد افت داشته که بخشی از این افت ناشی از کندی تجارت جهانی و عدم امکان صادرات به علت بیماری کووید-۱۹ و بخشی دیگر به علت شدت گرفتن تحریم‌ها علیه ایران بوده است.
با پیدایش واکسن و همچنین تلطیف شرایط سیاسی به ویژه سیاست خارجی یک پتانسیل برای شرکت‌های صادرات‌محور به ویژه در حوزه محصولات و مواد اولیه دارویی، خدمات بندری، شرکت‌های پتروشیمی و سایر شرکت‌های صادرات‌محور ایجاد می‌شود که هم آمار فروش مقداری و هم آمار نرخ واحد فروش آنها را دستخوش تغییر می‌کند. لذا فرصت سرمایه‌گذاری در این صنایع بیش از پیش جذاب است.
حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هم مهم‌ترین اثر را بر شرکت‌های تسویه روغن خام، قند و شکر و لاستیک‌سازان دارد و سود‌سازی این شرکت‌ها را به علت برداشته شدن قیمت‌گذاری دستوری از تولیداتشان را متحول می‌کند.
بیشتر بخوانید: تاثیر واکسن کرونا بر اقتصاد جهانی چیست؟
اثر مثبت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی
مورد دیگری که بازارهای مالی در ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از بودجه دولت است. این تخصیص که موجب ناترازی ارزی بودجه دولت و همچنین ایجاد رانت و فساد شده، اثری مانند بیماری کووید ۱۹ بر اقتصاد ایران داشته که واکسن سهل‌الوصول آن، حذف این ارز از بودجه دولت است.این موضوع مهم‌ترین اثر را بر شرکت‌های تسویه روغن خام، قند و شکر و لاستیک‌سازان دارد و سود‌سازی این شرکت‌ها را به علت برداشته شدن قیمت‌گذاری دستوری از تولیداتشان را متحول می‌کند.
به نظر می‌رسد بعد از سال‌ها انتقاد اقتصاددانان با گشایش احتمالی در منابع ارزی ایران و کمتر شدن ریسک‌های سیستماتیک، سیاست‌گذار امکان حذف این ارز را مد نظر قرار داده است و هرچه نرخ دلار بازار نیما به ۲۳ هزار تومان نزدیک‌تر شود این احتمال بیشتر می‌شود.
در جمع‌بندی پایانی پیدایش واکسن کوید در کوتاه‌مدت بر نرخ فروش شرکت‌ها اثر می‌گذارد و در بلند‌مدت ( اثر ۹ ماهه) فروش مقداری شرکت‌ها را تعدیل می‌کند.
این تعدیل رد نرخ و مقدار فروش، قطعا سودآوری شرکت‌ها را در سال ۱۴۰۰ جذاب‌تر از شرایط فعلی می‌کند و داشتن ترکیبی از سهام شرکت‌های با فروش دلاری و فروش ریالی در سبد سرمایه‌گذاری بازدهی مناسبی را برای سرمایه‌گذاران رقم می‌زند.
منبع: تجارت نیوز
