مریم قاسمی نژاد (تحلیلگر) معتقد است زعفران محصول استراتژیک حوزه کشاورزی در ایران می باشد که از تحریم ها هیچ تاثیری نمی پذیرد و بدون داشتن هزینه ای برای کشور و همچنین آبریزی، می تواند یک تجارت فوق العاده پرسود باشد. اما متاسفانه به ئلیل نبود قوانین و نظارتهای درست در این صنعت، شاهد آشفتگی در این بازار و نابسامانی در حوزه صادرات این محصول هستیم. قاسمی نژاد صنعت زعفران را مورد بررسی قرار داد که جزئیات بیشتر را می توانید در ادامه این گزارش بخوانید.
سهم ایران از بازار بزرگ زعفران ناچیز است!
درباره صنعت زعفران چه می دانید؟
به گزارش سبدگردان هدف،مریم قاسمی نژاد در بررسی صنعت زعفران می گوید: یکی از محصولات استراتژیک حوزه کشاورزی در ایران، محصول زعفران است. این محصول به حدود ۶۰ کشور دنیا صادر می شود. اما آنچنان که باید از ظرفیت های موجود در این حوزه استفاده ای نشده است.این محصول نیاز بسیار کمی به آب دارد و هیچگونه ارزبری برای کشور نداشته و کاملا متکی بر داخل است و به دلیل آنکه تحریم ها هیچ تاثیری در این صنعت نخواهد داشت می تواند یک تجارت فوق العاده پرسود محسوب شود.
آمارها نشان می دهد که حدود ۹۵ درصد از زعفران تولیدی در سطح جهان متعلق به ایران است. اما به دلیل نبود قوانین و نظارتهای درست در این صنعت شاهد آشفتگی در این بازار و نابسامانی در حوزه صادرات این محصول هستیم.
بررسی ها حکایت از آن دارد که سهم صادرات زعفران در تجارت بین المللی حدود ۸ میلیارد دلار است که سهم ایران به عنوان بزرگترین تولید کننده آن حدود ۵ درصد است.
یکی از بزرگترین مشکلاتی که در این صنعت وجود دارد آن است که صادرات این محصول مثل پسته، بصورت خام و فله ای انجام می گیرد که سود زیادی برای کشور به همراه ندارد در صورتیکه میتوان با حمایت از تولیدکنندگان داخلی این محصول را در بسته ها و اوزان مناسب که مشتری پسند باشد و حاشیه سود بیشتری برای تولید کنندگان به همراه داشته باشد، تولید و صادر نمود. اما متاسفانه ما شاهد این هستیم که زعفران از ایران بصورت فله ای و خام به کشورهای اسپانیا و امارات صادر می شود و از آنجا با بسته بندی های شکیل راهی بازار های غربی می شود و متاسفانه میبینیم اولین صادرکننده زعفران دنیا اسپانیا می باشد.
رتبه بندی کشورها در تولید زعفران
بازار مصرف زعفران در جهان
مصرف سالانه زعفران در دنیا حدود ۳۰۰ تن می باشد که ایران با مصرف سرانه حدود نیم گرم ( با جمعیتی حدود ۸۵ میلیون نفر و مصرف سالانه بالغ بر ۴۰ تن ) رتبه نخست را در میان کشورهای مصرف‌کننده این محصول با ارزش اقتصادی از آن خود کرده بعد از آن آمریکا دومین کشور پر مصرف زعفران محسوب می شود.رتبه های بعدی عمدتا شامل کشورهای حوزه خلیج فارس، ایتالیا، اسپانیا، فرانسه،آلمان،کانادا، استرالیا هستند.
زمان کاشت و برداشت
زمان مناسب جهت کشت ، اردیبهشت- خرداد و زمان برداشت مهر و آبان ماه می باشد. همانطور که در بالا به آن اشاره شد زعفران به آب نیاز ندارد و مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت آن فرصت های شغلی فراوان را به همراه دارد؛ و موجب ارز آوری نیز می شود که این مهم در گرو حمایت موثر از زعفران کاران و جلوگیری از ورود دلالان به این حوزه است.
طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی در سال ۹۹ ، میزان تولید زعفران در کشور ۴۳۰ تن بود که این رقم در سال ۱۴۰۰ به ۱۸۰ تن تقلیل یافت و با توجه به مشکلات آب و هوایی در سال جاری و گرمای بی سابقه تابستان امسال، پیش بینی می شود که میزان برداشت حدود ۵۰ درصد کمتر از سال گذشته باشد.
نحوه تشکیل سبد سرمایه‌گذاری اختصاصی زعفران
مهمترین مشکلات
- ·خشکسالی های پیاپی که باعث کاهش قابل توجه در برداشت زعفران شده است.
- ·بالا بودن هزینه تمام شده شامل دستمزد کارگر، هزینه کود شیمیایی و حیوانی، هزینه استفاده از سیستم آبیاری نوین
- ·عدم حمایت دولت از کشاورزان
- · وجود دلالان
دولت برای حمایت از این صنعت سودساز و فائق آمدن بر مشکلاتی مانند وجود دلالان و قیمت گذاری غیر منصفانه آنان، نوسان کاذب قیمت زعفران در ایران، مدیریت ریسک، ناهماهنگی بخش های تولیدی و بازرگانی، نبود سیستم اجرایی و نظارتی و… تصمیم گرفت بورس کالا زعفران را راه اندازی کند.
بازار آتی زعفران
قرارداد آتی زعفران یعنی ما امروز اقدام به خرید زعفران می کنیم ، اما در نظر داریم چند ماه دیگر زعفران را تحویل گرفته و پول آن را بپردازیم. به چنین قراردادی در بورس کالا زعفران که طی آن زعفران را امروز و به قیمت امروز می خریم ، اما تحویل و پرداخت وجه آن در آینده صورت می گیرد ، قرارداد آتی زعفران میگوییم.
در واقع در چنین قراردادی طرفین متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخ مشخصی در آینده هستند. هر دو طرف هم برای تضمین انجام تعهد خود ، باید مبلغ مشخصی را نزد بورس کالا به امانت بگذارند
این نوع معامله برای کسانی مناسب است که به دنبال کاهش ریسک هستند. برای مثال کشاورز یا تولیدکننده زعفران می خواهد مطمئن شود در فصل برداشت محصول از نوسان قیمت در امان است. از طرف دیگر تاجر زعفران هم برای برنامه ریزی و بودجه بندی باید مقدار و قیمت خریدهای آینده خود را مشخص کند.
اولین گام برای خرید زعفران یا انجام معامله زعفران در بورس کالا زعفران ایران ، دریافت کد معاملات آتی است. در این بازار هم با خرید در قیمت های پایین و فروش در قیمت های بالا می توان به سود رسید. البته این بازار دوطرفه است؛ یعنی بدون داشتن هیچ زعفرانی می توان موقعیت فروش گرفت و پس از کاهش قیمت ، با اخذ موقعیت خرید به سود رسید.
فهرست انبارهای زعفران:
