یکی از نکاتی که در بازار سرمایه برای سرمایه گذاری باید به آن توجه داشت ارزش معاملات است که از طریق آن میتوان به میزان سهام داد و ستد شده در یک روز کاری پی برد و بعد از آن تا حدودی حجم نقدینگی حاضر در بازار بورس را تخمین زد، به همین دلیل است که ارزش معاملات در بورس به صورت روزانه برای فعالان حرفه ای و کارشناسان و همچنین در آموزش بورس اهمیت بسیاری دارد، ما در این مطلب سعی داریم به ارزش معاملات در بورس، حجم معاملات در بورس، انواع معاملات در بورس که به سه گروه معاملات خرد، معاملات عمده یا کل و معاملات بلوکی تقسیم می شود، نحوه محاسبه ارزش معاملات خرد بورس بپردازیم، با ما همراه باشید.

ارزش معاملات در بورس به چه معناست؟

اگر بخواهیم به صورت ساده ارزش معاملات در بورس را تعریف کنیم، عبارت است از مجموع ارزش کل معاملات انجام شده بر روی سهام. ارزش معاملات کل روزانه بازار سهام را می توان در صفحه نخست سایت بورس اوراق بهادر به نشانی tsetmc.com مشاهده کرد.

برای آشنایی با آموزش استفاده از سایت tsetmc.com کلیک کنید

یکی از راهکار های مناسب برای تشخیص زمان خرید و فروش سهام ارزش معاملات است زیرا که نشان دهنده ی حجم نقدینگی حاضر در بازار است، در واقع ارزش معاملات یکی از عوامل تعیین کننده ورود نقدینگی به بازار است، البته که هیچ وقت به طور قطعی نمی توان گفت که بین ارزش معاملات و بازار سرمایه همبستگی به صورت مثبت وجود دارد، اما طبق تجربه می توان گفت که رشد ارزش معاملات آن هم به صورت چند روز متوالی نشان دهنده ی ورود سرمایه های نو به بازار سرمایه است.

همچنین بخوانید: نحوه تشخیص ورود نقدینگی به سهم

در هر زمانی که ارزش معاملات بازار رشد قابل توجهی داشته باشد، در یک دوره ی کوتاه مدت شاخص ها و قیمت سهم ها رشد قابل توجهی داشته است، از سوی دیگر افزایش معاملات یک سهم به معنای توجه بخشی از سهامداران و سرمایه گذاران روی آن سهم است، حال در این شرایط ما شاهد افزایش روز افزون قیمت آن سهم خواهیم بود، پس می توان گفت که یکی از نشانه های رشد قیمت سهام، افزایش حجم و ارزش معاملات میباشد، اما توجه به این نکته ضروری است که فقط ارزش پایین معاملات به تنهایی نمی‌تواند دلیلی برای عدم خرید سهام باشد. اما زمانی که ارزش معاملات بازار بالا می رود این امکان برای همه فراهم می شود که از فرصت های موجود و خریدن سهم و کسب سود استفاده کنند.

قبل از اینکه منظور از ارزش معاملات کل و ارزش معاملات خرد در بورس را بیان کنیم انواع معاملات در بورس را با هم ببینیم:

انواع معاملات در بازار بورس

معاملات در بازار اوراق بهادار به معاملات خرد، معاملات بلوک و معاملات عمده تقسیم می شوند، در معاملات عمده و بلوک یک حجم قابل توجه و بیشتری از سهام یک شرکت مورد معامله قرار می گیرد، قیمت سهام در این نوع معاملات بیشتر از معاملات خرد است و روش انجام معاملات در انواع آن متفاوت است،

معاملات کل یا معاملات عمده:

برای معاملات عمده باید یکی از شرایط زیر وجود داشته باشد:

الف ) تعداد سهام مورد معامله، درصد معینی از کل سهام آن شرکت بیشتر باشد.
ب ) حجم معاملات آن، طی یک دوره معین از کل حجم معاملات بازار بیشتر باشد.

در معاملات عمده دامنه نوسان قیمت و محدودیت حجمی اعمال نمی شود، معاملات عمده به دو نوع معاملات عمده ی عادی و معاملات شرایطی تقسیم می شود.

در نوع معاملات عادی، نقل و انتقال ثمن و سهام در مدت ۳ روز کاری انجام می شود، اما در معاملات عمده شرایطی خارج از ساز و کار بورس و یا فرابورس پرداخت بخشی از وجه به صورت مدت دار انجام می شود.

میزان معاملات عمده در بورس:

شرکت ها برای انجام این نوع معامله در بورس، دارای محدودیت هایی هستند، مثلا یکی از آنها وابستگی به ارزش سهام پایه شرکت میباشد. برای شرکتهایی که ارزش سهام پایه آنها بیشتر از ۳ میلیارد ریال است، حداقل یک درصد سهام پایه ی آنها باید معامله شود؛ و برای شرکتهایی که ارزش سهام پایه آنها سه میلیارد ریال و یا کمتر است حداقل پنج درصد سهام پایه ی آنها باید معامله شود.

بیشتر بدانید: حداکثر و حداقل تعداد سهام قابل خرید در بورس و فرابورس چقدر است؟

ارزش معاملات کل بازار بورس چیست؟

با توجه به مطالب خوانده شده منظور از ارزش معاملات کل در بورس مجموع تمامی سهام خرید و فروش شده در طی یک روز کاری بورس می باشد. ارزش معاملات کل نشان دهنده میزان نقدینگی وارد شده به بورس می باشد. ارزش معاملات کل از ضرب تعداد کل معاملات در حجم معاملات کل بدست می آید.

معاملات بلوکی: 

سفارشی که برای فروش یا خرید بخش بزرگی از یک نوع اوراق بهادار، مانند سهام یک شرکت ثبت می گردد، معامله ی بلوکی نامیده می شود؛ در معاملات بلوکی، قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی شود. در ایران یک بازار مجزا برای انجام معاملات بلوکی ایجاد شده است که به آن بازار بلوک گفته می شود. ساعت شروع و پایان و طول هر جلسه ی معاملاتی در بازار بلوک مانند بازار عادی است و به طور معمول، سرمایه گذاران حقوقی وارد این معاملات می شوند؛ معاملات بلوکی با عنوان سفارش های بلوکی هم شناخته می شوند.

در معاملات بلوکی سرمایه گذاران می توانند سهام و حق تقدم قابل معامله ی بورسی را در شرایطی که حجم آن حداقل ۵۰ برابر محدودیت حجم سفارش در بازار عادی و یا ارزش معامله ای آن معادل ۲۰ میلیارد باشد را در این بازار معامله کنند؛ البته به شرطی که این پیشنهاد مشمول نصاب های معامله ی عمده نباشد.

برای مشاهده معاملات بلوکی باید به کجا مراجعه کرد:

برای مشاهده باید به سایت مدیریت فناوری بورس مراجعه کرد، و در قسمت دیده بان این سایت، نمادهایی که در کنارشان عدد ۲ زده، به این معنی است که معامله بلوکی روی آنها صورت گرفته است.

معاملات خرد:

در بحث تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس به همین روش اگر ارزش معاملات کل سهام را به صورت روزانه جمع کنیم ارزش معاملات کل بازار به دست می اید که یکی از معیارهای ورود نقدینگی به بورس تهران می باشد. به طور کل اگر ارزش معاملات خالص روزانه بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان باشد و این فرایند بین دو تا سه روز ادامه دار باشد و از طرفی سهام شرکت ها متعادل و یا رو به بالا معامله شوند میتوان گفت که نقدینگی وارد بازار شده است. البته باید در محاسبات مربوط به ارزش معاملات کل بازار، معاملات بلوکی را از ارزش کل معاملات روزانه کم کرد و در واقع ارزش معاملات خرد بازار را مبنا قرار داد. بنابراین در نظر گرفتن ارزش معاملات و بازار باید به عنوان یکی از معیارهای مورد بررسی هر سرمایه گذاری به صورت روزانه به حساب آید.

ارزش معاملات خرد چیست؟

اگر ارزش معاملات بلوکی را از ارزش معاملات کل کم کنیم ارزش معاملات خرد بدست می آید.

حجم معاملات سهام در بورس چیست؟

روزانه در بازار بورس بین سرمایه گذاران معاملاتی انجام می شود که به آن حجم معاملات گفته می شود، به عبارت دیگر حجم معاملات در سهم، تعداد سهام یا اوراق خریدوفروش شده در یک بازه زمانی مشخص است. حجم معاملات در بورس یکی از با اهمیت ترین موضوعات تحلیل تکنیکال می باشد که گاهی از سوی سرمایه گذاران مبتدی مورد نادیده گرفته می شود و این در حالی است که حجم معاملات در تحلیل های فنی بسیار با اهمیت است و این عمل از سوی تازه واردان بدلیل بی تجربگی و پایین بودن دانش بورسی آنها می باشد

حجم معاملات هر سهم را می توان در سایت TSETMC.COM مشاهده کرد، حجم معاملات در نمودارها به صورت هیستوگرام در انتهای نمودار نمایش داده می شود، افزایش حجم معاملات به صورت مثبت نشانگر این است که در روزهای پیش رو، آن سهم حرکت صعودی دارد و حرکت نزولی هم نشان دهنده ی خبر منفی در سهم است و برخی سهامداران که این موضوع را متوجه می شوند اقدام به فروش سهم خود میکنند.